Ook goede feestdagen gewenst

De jeuk heeft zich teruggetrokken tot mijn hoofdhaar, wat een verbetering is ten opzichte van de eerdere toestand, toen veel grotere oppervlakken huid mij uit de slaap hielden. De plek is wel nieuw en past niet bij mijn aandoening, zegt de dermatoloog, die de kwaal met een biopt vaststelde, nadat de huisarts tevergeefs twee zalven had geprobeerd.

  
Compleet verzorgd
Een ongeluk komt nooit alleen. Mijn gezonde hand is bij een valpartij vorige week dermate gekwetst geraakt dat ik nu twee bijna nutteloze handen heb. Onhandig ook als je jeuk hebt en wil krabben.
Gelukkig ik heb een levenspartner, want als alleenstaande was ik aangewezen op professionele hulp en steun van vrienden. Prima, maar onvergelijkbaar met de aandacht die mijn vrouw Angeline mij 24/7 geeft. Ze is zo geduldig als mijn traagheid vereist - en ik ben heel traag met alles en dat wordt alleen maar erger.

Euthanasie geen luxe
Ik voel me niet zielig, zoals tijdens het herstel van de chemokuur of in mijn kindertijd. Ik zag toen echt geen uitweg meer, het leven was een last. Dat is nu anders, omdat ik weinig jaren heb.
Mijn diagnose is Cortico Basaal Syndroom, een dodelijk Parkinsonisme zonder therapie. Dat kan nauwelijks erger, in een paar jaar takel ik geestelijk en lichamelijk af tot ik niet meer kan slikken en dood ga.
Een euthanasieverklaring is geen overbodige luxe en die heb ik dan ook. Verder heb ik een goed leven achter me, met volop liefde en vriendschap van mijn naasten, die net als ik in vrede en voorspoed leefden. Wie kan zeggen hoe lang die paradijselijke toestand hier te lande nog voortduurt?
Ik wens je een Fijne Kerst en een Gelukkig Nieuwjaar. We spreken elkaar weer op 12 januari 2024 op deze plek.

(eindredactie Angeline Jansen)

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

Een traditie om een beetje trots op te zijn

Onvermijdelijk maak je af en toe de balans op van je leven. Dat eindigt gewoonlijk in een lijst van dingen die je nog moet of wil doen. Als je ouder wordt – ik ben 72 – en de productieve jaren achter je liggen, kijk je vooral terug en wordt het to do-lijstje korter.

Goede begeleiding
Deze week organiseerde ik het jaarlijkse zangavondje waarop we eerst een aantal bekende popsongs zingen en besluiten met de bekende kerstliedjes. Dit jaar stonden onder meer Sandy Shaw (Always something there to remind me), Ramses Shaffy&Liesbeth List (Pastorale) en Edith Piaf (Je ne regrette rien) op de playlist. Onder de Kerstliedjes stonden traditionals als Stille nacht en Midden in de winternacht, maar ook het eigentijdsere Wish I was at home for Christmas van Jona Lewie.  
De avond was een succes, dankzij de gitaarbegeleiding van zoon Laurens, het pianospel van echtgenote Angeline Jansen en vriendin Margriet Kuster en natuurlijk het actieve zingen van de acht muzikale gasten, van wie er één speciaal voor de gelegenheid uit Deventer was gekomen.

Paar mannen
Mijn zoon Laurens en ik waren helaas de enige mannen. Ik heb mijn uiterste best gedaan om daarin verandering te brengen, maar de aanwas kwam uit Angelines netwerk. Misschien dat ook een rol speelt dat ik gemakkelijk met vrouwen omga. Dat bleef ook op mijn werk niet onopgemerkt.
“Jij bent een vrouwelijke man,” zei een collega. “Daar wil ik niks mee zeggen, maar je bent geïnteresseerd in baby’s en gevoelens.”
Ik heb mannelijke vrienden en ben met hen op mijn gemak, maar met vrouwen maak ik soepeler contact. Ik moet me daar bij neerleggen.

Actief zangavondje
Ik organiseer het jaarlijkse zangavondje voor de zestiende keer, eigenlijk sinds ik op latere leeftijd een beetje gitaar had leren spelen. Dat kan ik nu niet meer, evenmin als schrijven, autorijden, fietsen en zwemmen. Ook mijn organisatorische vaardigheden verminderen, waardoor ik steeds meer op mijn vrouw leun.  
“Dank je dat je doorgaat met de traditie,’’ zei iemand bij het afscheid nemen. Ik heb vorig jaar ook een zangavondje gehouden, maar toen was mijn ziekte minder zichtbaar. Ze wilde eigenlijk zeggen: ondanks je vreselijke ziekte. Ik vind het zangavondje echter belangrijk. Het is één van de dingen waartoe ik het initiatief heb genomen en die ik links op mijn balans kan zetten, bij de Activa.

(eindredactie Angeline Jansen)

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam 

Een Nederlands geluid uit de VS

Het boek heet Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme (2023) en daar gaat het ook over. Schrijver is Bernie Sanders, een rivaal van president Joe Biden. Succesvol, maar geen echte kanshebber, want socialist. Hij trekt bijvoorbeeld het innovatieve nut van miljardairs in twijfel, die onder andere de media beheersen en mensen als de auteur geen kans geven.  

Grijze koppen
In de VS vindt een worsteling pIaats tussen bejaarden, de president is 81, zijn belangrijkste tegenspeler Trump is 77 lentes jong. Ter vergelijking: Mark Rutte is 56, zijn nationale rol lijkt uitgespeeld.
Gezien de Amerikaanse mores is het niet uit te sluiten dat de man die het presidentskandidaat Joe Biden moeilijk maakte tijdens de primaries ook bejaard is en inderdaad: Sanders is 82, en dat is te merken ook. Hij richt zich tot jonge mensen en spreekt hen ook als zodanig aan, terwijl zij zich  volwassen voelen en dat vaak ook allang zijn. Het kan zijn dat de vertaler er nog een schepje bovenop heeft gedaan, maar woorden als klassenstrijd en arbeidersklasse klinken achterhaald.

Oud nieuws
Veel dingen waar hij bitter voor strijdt hebben wij al. Een universele ziektekostenverzekering bijvoorbeeld. De Amerikanen kennen sinds de jaren zestig Medicare voor 65-plussers en gehandicapten. Voor de werkenden bij grote bedrijven en overheidsinstellingen heeft de werkgever een verzekering afgesloten. De overigen lopen grote risico’s. De ziekenhuizen mogen hen niet weigeren als ze een ongeluk hebben gehad en acute kwalen hebben, maar zodra het gevaar geweken is, staan ze op straat. Zo’n 50 miljoen mensen in de VS leven zo. Sanders streeft naar verlaging van de leeftijdsgrens voor Medicare in plaats van Obama’s Affordable Care Act te gebruiken, die volgens hem teveel ruimte geeft aan het bedrijfsleven.

Nederlandse droom
Ook het onderwijs moet veranderen onder het motto: leidt burgers op, geen robots. Nostalgisch memoreert Sanders dat je vroeger ongeacht waar je woonde, een diploma kon halen en van je salaris een gezin stichten. Dat is nu niet mogelijk van één inkomen. Tegenwoordig heb je geld nodig omdat het openbaar onderwijs is kapot bezuinigd.
Dat is ook op Nederland van toepassing, sinds de opkomst van dure bijlessen en speciale scholen met examentraining. Het openbaar onderwijs blijft achter en dat is fout. Men zegt dat de American dream gemakkelijker te verwezenlijken is in Nederland dan in Amerika door het slechte onderwijs in de Amerikaanse achterstandsbuurten. Nog wel.

Borst kloppen
Sanders boek bevat veel borstklopperij over zijn prestaties en is het voortbrengsel van een man op leeftijd. Van de andere kant staan er ook veel dingen in die nuttig zijn, zoals dat het Congres in het algemeen niet doet wat de meerderheid van de bevolking wil. Zo is in Nederland bekend dat een overweldigende meerderheid buitenlanders als een probleem ziet. Redeneren helpt niet en op een gegeven moment uit de onvrede zich in massaal stemmen op Wilders. Of op Trump.

(eindredactie Angeline Jansen)

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

Op zoek naar vergeten geuren

Hoe rook het bij opa en oma thuis? Ik heb geen flauw idee. De inrichting van de kamers, het zware tochtgordijn aan de binnenkant van de voorkamerdeur, het  gedempte geluid van de distributieradio, de smaak van de slappe, zoete thee die opa voor de kleine kinderen inschonk, dat herinner ik me nog als de dag van gisteren. Maar hoe het rook?

Neuswijzer
In de uitgebreide bespreking in het Historisch Nieuwsblad van NeusWijzer (2023) van Inger Leemans en Caro Verbeek wordt de vraag niet beantwoord, wellicht omdat woorden ontbreken. Het Jahai-volk in Maleisië heeft diverse woorden om de geur van diverse gradaties van versheid van vlees te benoemen. Het Limburgs heeft nog een speciaal woord voor hoe het veld ruikt na een onweer (“zwaai”), maar het standaardnederlands heeft vooral heel algemene woorden (”muf”) en unieke productnamen (“Earl Grey”).
Leemans en Verbeek wijten dit aan de lage status in het westen van ruiken ten opzichte van zien en horen. De laatste hebben literatuur en muziek voortgebracht. Ruiken en proeven zijn dierlijker of voor de lol en daardoor wetenschappelijk oninteressant.       

Ijle geschiedenis
Mijn eigen geurgeschiedenis is ijl. Ik meen me de geur te herinneren van een kop koffie die mijn moeder net had gezet, maar het kan ook een associatie zijn die later aan de herinnering is toegevoegd. Vreemd genoeg komt tabaksrook in mijn geurgeschiedenis niet voor. Roken was zo geaccepteerd (iedere lift had een asbakje) dat je het niet merkte als de kamer blauw stond van de rook; of je deed een raam open. Ik zal nadenken of ik nog iets meer met de neus heb waargenomen dan de geur van mama’s koffie. Als ik me iets herinner, laat ik het weten.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

                                  

Mijn vrouw wist het allang

In ben er te ongeduldig voor, maar mijn vrouw Angeline kijkt naar alle verkiezings- en formatienieuws. Ik zie in het voorbijgaan de onderhand bekende talking heads, maar de wederopstanding van Wilders en zijn PVV was mij geheel ontgaan. Ik zag de PVV als een constante, niet al te belangrijke factor in het politieke krachtenveld – tot woensdagavond.

Strategieën
Angeline had haar strategische keuze tegen Wilders en dus voor Timmermans al gemaakt. Ik had weinig vertrouwen dat Frans daadwerkelijk huizen zou bouwen, de armoede zou bestrijden of zelfs het klimaat beter zou maken. Volgens mij was het probleem dat de meeste grote partijen weigerden prioriteiten te kiezen en had mijn hoop gevestigd op de nuchtere en pragmatische Caroline van der Plas en de BBB. Die zag ook, dat Nederland mankracht nodig heeft, die vluchtelingen bij het huidige op compassie gebaseerde beleid niet kunnen bieden. We hebben massa’s arbeidsmigranten nodig – nu ze nog te krijgen zijn. Dat begrijpt Caroline en ze zegt het ook.

Apart publiek
Wat mij als ex-mediaman opvalt, is de scherpe scheiding die er onder TV-kijkers is. Angeline keek bij Tweede Kamerverkiezingen bijna uitsluitend naar de publieke omroep. Meer had ze niet nodig. Toen besefte ik dat het steeds zo was geweest: zij kijkt graag naar mensen die iets te vertellen hebben, hetzij over het nieuws, hetzij in talkshows. Die uitstraling heeft de publieke omroep, van nuttigheid.
Ik kijk juist vooral films en series en ben vaak te vinden op RTL7. En daar hoor ik niks over de verkiezingen of de opmars van de PVV. In het geval van de afgelopen verkiezingen had ik misschien vaker naar de publieke omroep moeten kijken. Dan had ik mijn stem heroverwogen.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam 

Reputatie blijkt toch van gewicht

"En reputatie, is die belangrijk voor u?”
Ik keek de Parkinson-psycholoog verbaasd aan. We hadden het net over wat belangrijk voor me was in het leven en nu word ik geacht me druk te maken over mijn eindrang of gewichtige publicaties.

Stiekem stout
Naderhand besefte ik dat ik reputatie wel degelijk belangrijk vind. Dat iemand zijn wetenschappelijke loopbaan als hoofddocent heeft afgesloten in plaats van als medewerker vind ik irrelevant. Belangrijker vind ik echter hoe iemand als collega is, als vriend en als ouder. Ik merk dat ik minnaars die hun geliefde stiekem bedriegen, veracht.  En dat ik niks te maken wil hebben met mensen die hun partner met de baby laten zitten.
Ook slechte vaders vallen in die categorie van zover wil je niet zinken.

Boterham
Sommige mannen mishandelen hun kind, door het structureel hard te slaan bijvoorbeeld, of door het voedsel te onthouden. Deze mannen verdienen straf, ook als ze zelf mishandeld zijn.
De meeste Nederlandse vaders doen hun best om hun gevoelens in toom te houden. Ze zijn pas tevreden als hun kind gelukkig is, of althans een goede boterham verdient in een eerlijk beroep en een dito partner heeft gevonden. Wat dat betreft, ben ik gezegend met vier succesvolle kinderen, van wie er twee al partners hebben die ook van wanten weten.

Kwenie
Ben ik nu een goede vader? Dat weet ik niet. Ik heb gezien dat de middelbare school een marteling was voor mijn zoons, maar heb er niets aan proberen te doen. Ze hebben normen en waarden mee gekregen, maar zelf hun weg moeten vinden. Dat was verre van eenvoudig, voor al mijn kinderen. In hoeverre valt me dat te verwijten?
Ik weet alleen dat mijn kinderen me hoog hebben zitten. Ze doen het allemaal anders, maar “de tijd is ook anders” en bovendien “zijn we andere mensen dan jij, papa”. Mijn reputatie bij mijn kinderen is goed en dat vind ik heel belangrijk.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

Geluk moet je zelf maken

Hoe het gesprek op zo’n belangrijk onderwerp kwam weet ik niet meer, maar de vraag was wanneer je in je leven het gelukkigste was geweest. Ik weet niet wat ik zei, mijn ervaring was beperkt, ik zat nog op de middelbare school. De vader van mijn vriend zei met stelligheid dat hij als student het gelukkigste was geweest: je had helemaal geen zorgen. Nu had hij inderdaad een zware baan, maar ik was geschokt doordat hij zijn vrouw diskwalificeerde als bron van geluk. Zij had niet gestudeerd en was pas later in zijn leven gekomen. Als de brenger van zijn geluk, maar evengoed was hij zonder haar gelukkiger geweest! Plotseling kon ik geen hap meer door mijn keel krijgen.

Wakker liggen
Nu ik aan de andere kant van mijn leven ben aangekomen ben, begrijp ik de vader van mijn vriend beter. Je ligt inderdaad wakker van ruzies met je partner, de ziektes van je kinderen en uitdagingen op het werk. Als uitwonend student heb je die geen van alle.
Nou, relationele problemen heb je natuurlijk wel. Dat het achteraf eendagsvliegen waren, neemt niet weg dat ze je echt pijn konden doen.

Stokbroodje eten
Ik had zelf een leuke studietijd in Leiden. Ik herinner mij het genoegen waarmee ik op vrijdagochtend na het college Oude Geschiedenis een stokbroodje en een blikje leverpastei kocht, wat ik op mijn kamer opat terwijl ik over de aardappelplant naar de overliggende studentenkamers keek. De kamer was klein omdat ik pas op het complex woonde en je naar anciënniteit steeds ruimere kamers kreeg. Tot mijn vreugde was er centrale verwarming en een douche, die je met zestien mensen deelde. Soms was je gelukkig, net als in latere perioden. Bijvoorbeeld toen de jongens nog klein waren en ik ze gezellig naar de crèche bracht.
En neem de huidige periode: mijn diagnose voorziet in verdere aftakeling en dodelijke slikproblemen. Toch geniet ik van mijn kleinkinderen en een wandeling door de buurt of een leuk bezoek. De mens kan overal iets moois van maken, als hij maar weet dat een ander dat niet voor hem kan doen en hij geen keus heeft.

|De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam 

In nood door de tijd

Ik heb net een vol batterijtje in mijn wekker gedaan, wat nog een hele klus was, omdat ik de lege er niet uit kon krijgen, terwijl ook het bijzetten problemen opleverde. Al peuterend bedacht ik dat er geen enkele reden is waarom een pensionado zou moeten weten hoe laat het precies is. Een uur of zelfs een dagdeel is meestal genoeg nauwkeurigheid. Toch was ik blij dat ik de juiste minuut had ingesteld.

Altijd wachten
Het grootste deel van de geschiedenis volstond men met een grove aanduiding van het tijdstip, dan wachtte men “tot iedereen er was”. Dit wachten leidde tot tijdverspilling en overtreding van de onder andere Gilderegels. In de dertiende eeuw kwam de centrale klok en werden afspraken mogelijk op een van te voren afgesproken tijdstip.

De eerste klokken werden ontwikkeld in kloosters, waar Gods kostbare tijd niet verspild mocht worden met op elkaar wachten. Later bouwden veel steden een klokkentoren met luidklokken, zodat inwoners wisten wanneer ze moesten stoppen met werken, dat ze naar de kerk moesten of een brand helpen blussen.
Geleidelijk aan werden plaatselijke tijden geharmoniseerd, zodat het in Den Helder net zo laat is als in Maastricht. Dat is geografisch incorrect: de tijd is een politiek compromis.

Eeuwige rust
Politiek compromis of niet, de tijd jaagt je op. Je laat acties onvoltooid of stelt ze uit omdat de klok een bepaalde waarde aangeeft op een schaal die zich elke twaalf uur herhaalt. Je zou meer relaxed moeten leven, zonder dat akelige tijdsbesef. Een soort van meditatieve verlichting. Maar als dan Magere Hein nadert, zou jij hem niet zien aankomen in je eeuwige heden.   
De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

 

Droom brengt geloof

Ik groeide op in een geruststellende wereld waarin een oneindig goede God over je waakte. Mocht je een ongeluk krijgen, dan zag je je ouders in de hemel terug. Daar aanbad je de heer en at rijstebrij met een gouden lepel. Die beperkte activiteit leek me saai, maar je was volmaakt gelukkig in de aanbidding van het Lam Gods, verzekerden mijn ouders mij.

Dierentuin
De ene God bestond namelijk uit drie personen: een oude man met een baard omgeven door twee dieren, te weten een lam en een duif. De man met de baard was God de vader en het lam zijn zoon. De duif was de heilige geest, maar had geen duidelijke functie in het gezin, waar de moeder ontbrak. Er was slechts een draagmoeder die op mysterieuze wijze door de vader zwanger was gemaakt.

God was overal en zag dus alles. Een persoonlijke “engelbewaarder” waakte over je veiligheid, tenzij het in Zijn Plan lag dat je onder de tram zou komen of aan een ziekte zou sterven. Daarvoor moest je juist dankbaar zijn, want in het “hiernamaals” werd je voor je lijden beloond. Hoe dit kon, terwijl iedereen in de hemel al volmaakt gelukkig was, vroeg je je niet af.

De Waarheid
Je geloofde het allemaal omdat het de Waarheid was. Je was immers niet bijgelovig zoals de heidenen die de verkeerde beelden aanbaden. Of erger nog zoals de protestanten. Die hadden dezelfde bijbel als wij maar trokken andere conclusies, wat resulteerde in een gevaarlijke dwaalleer.
Ik ben al decennia buitenkerks en zelfs ongelovig. Maar daarin is verandering gekomen sinds de Droom. Ulrakort was die: mijn (overleden) moeder luisterde naar één zin die ik tegen haar zei:
“Mama, ik kom naar je toe”. Getroost werd ik wakker.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam 

Een kalm eindexamen

Ik had er jaren niet aan gedacht, het eindexamen middelbare school. Kennelijk raak je eraan gewend, wordt het vanzelfsprekend dat je een VWO-diploma hebt. Terwijl je leven anders was gelopen als je hetniet had, net als je anders was geweest zonder rijbewijs.

Rus bij Hamburg
Ik werd herinnerd aan het eindexamen toen ik mijn eerste dagboek bekeek. Een schoolschrift, maar aan de voorkant beplakt met diverse landschappen, waaronder een zwart-witfoto van de oude boogbrug in het Joegoslavische Mostar. De brug is allang opgeblazen, maar we schreven 1972. Toen kende ik mijn vrouw al twee jaar, onze verhouding stamt uit de tijd dat Russische soldaten nog op twintig kilometer van Hamburg lagen en de Sovjetunie nog bestond (en Joegoslavië).
Ik had Angeline leren kennen op een van mijn examenfeestjes, ik was toen klaar met het gymnasium en ging in Leiden geschiedenis studeren. Dat interesseerde me en was een goede voorbereiding op de journalistieke loopbaan, die mij voor ogen stond om inspiratie op te doen voor mijn romans.  

Tikje adrogyn
Angeline was een aantrekkelijke vrouw met een androgyn trekje en was betrokken, serieus en ontwikkeld. En bekwaam in praktische zaken als tosti’s bakken. Ik kende dat niet, zo’n georganiseerd iemand. Huiswerk maken deed ze weinig, maar in 1972 was het zover: ze moest eindexamen doen. Gymnasium Bèta, da’s best moeilijk.

Ik had een paniekreactie verwacht die haar tot een uiterste krachtsinspanning zou opzwepen. Dat viel vies tegen. “Kalmte zien we,” klaagde ik in mijn dagboek. ”plichtmatige ijver, mechanisch werken.”  
Werken deed ze intussen wel, niet overdreven hard, maar genoeg: ze slaagde zonder onvoldoendes.
Ik heb over geen enkel examen zoveel geschreven als dat van Angeline. Het dagboek werd de plaats om eindeloos over de relatie met Angeline te filosoferen. Geen boeiende materie, nu je weet dat we nog steeds van elkaar houden. Sinds mijn eindexamen.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

 

Bejaard stel zorgt voor nieuw schrijfproject

 Ik ga weer schrijven! Non-fictie, maar niet zoals het blog, dat inhoudelijk alle kanten op schiet sinds mijn roman in druk en digitaal is verschenen. Bob Dylan krijgt de Nobelprijs voor literatuur: een post van het blog. Een bezoek aan de Duitse studentenstad Marburg: inspiratie voor het blog. Een kleinkind: idem. Een interessant boek gelezen: weer stof voor een post. Zo kom je wel aan 358 afleveringen. Dat ik nog steeds lezers heb, is een wonder. Meer lezers dan ooit zelfs, wat doet vermoeden dat veel mensen meer geïnteresseerd zijn in de persoon van de schrijver dan in zijn werk.

Gebreken
Ik kwam op het idee voor een dialoog met Angeline doordat zij op haar telefoon de boeken zat te lezen van Irvin Yalom, een breed georiënteerde psychiater aan Stanford University. Na Nietsches tranen (1992), Het raadsel Spinoza (2012) en De Schopenhauer kuur (2005) las zij De Therapeut (1996) en Een kwestie van dood en leven (2021). Dat laatste boek schreef hij samen met zijn hoogbejaarde vrouw bij wie een ongeneeslijke kanker was geconstateerd. Zelf kampte Yalom als eind tachtiger met evenwichtsproblemen. Voor beiden was het einde in zicht en zij besloten beurtelings te schrijven over wat hen bezig hield. De ongemakken van chemotherapie kwamen ter sprake, maar ook triviale vragen als: wat gebeurt er met de inhoud van mijn boekenkasten? En existentiële vragen als: waarom ben ik minder bang voor de dood dan ik verwacht had?

Onvergelijkbaar
Nu wil ik mij niet vergelijken met dat zeer succesvolle stel – Yaloms vrouw had ook gezaghebbende boeken geschreven en was net als haar man hoogleraar aan Stanford – maar hun idee is goed. Angeline heeft al een stukje geschreven over mijn ontdekking dat ik niet meer kan zwemmen. Nu ik weer.
Het lijkt me een slecht idee om de bloglezer met deze deprimerende materie te belasten. Bovendien valt het tikken van het blog me steeds moeilijker. De tekst komt vanzelf, maar hoe is dat wanneer ik niet langer tegelijk typ, maar aarzelend dicteer aan de pc? Ik denk dus dat ik voortblog als vanouds en stop als het niet meer gaat. Mijn bijdrages over mijn weg naar het einde dicteer ik aan de computer. Het is een nieuw project, ook technisch.

 De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

Geheime geschiedenis leert je weer lezen

Voor het eerst in lange tijd was ik weer gegrepen door een roman. Ik had al een afspraak met de oogarts, maar ging ervanuit dat het probleem in het verval van de hersenen zat. Het omzetten van letters in woorden en zinnen vereist heel wat hersencapaciteit en ooit wordt dat te moeilijk. Maar nu nog niet, bleek tijdens de vakantie. De geheime geschiedenis (1993) van Donna Tart liet mij niet meer los. Het boek telt 596 pagina’s en ik lees tegenwoordig langzaam en grondig. Ieder moment dat ik me niet moeizaam hoefde aan te kleden of me door de groene heuvels naar Nice of Cannes liet rijden, was ik met de geschiedenis bezig.

Compositie gebrekkig
Het boek is slecht qua verhaal en compositie. De zelfmoord van het personage Henry komt uit de lucht vallen. Hij schiet zich door het hoofd met het pistool dat hij had ontworsteld aan een doorgedraaide vriend die zijn vriendengroep bedreigde. Zijn vriendin en minnares is erbij.

Het boek bevat twee stijlbreuken. Het begint met een staccato beschrijving van de moord op Bunny, een studiegenoot van de hoofdpersoon Richard Papen. Vervolgens gaat de roman pas echt van start met het verhaal van Richards ongemak in een afwijkend milieu en de belevenissen van Henry’s vriendenkring waarbij hij zich aansluit. Ook de moord en de reacties daarop worden uitgebreid en boeiend verteld. Tot slot komt er een veel zakelijker hoofdstuk met wat er van alle met name genoemde collegestudenten geworden is. Dat deel heeft de stijl van een opsomming.    

Goede lezers
Ik haalde de personages door elkaar, nog op het eind. Terwijl ik toch met fascinatie van hun daden in het niet bestaande Hamden College in het landelijke USA-staatje Vermont kennis nam. Misschien omdat ik graag opgenomen werd in een geïsoleerde studentenwereld waarin alles mogelijk was en alles dus spannend. Zelf heb ik warme herinneringen aan mijn studietijd en ik zal de enige niet zijn. Intussen ben ik halverwege Tirza (2010) van Arnon Grunberg. Tirza’s rare pap fascineert me net als de vriendengroep in De geheime geschiedenis. Er zijn veel goede boeken. Of ik ben na een afwezigheid van maanden terug in de Gemeenschap van Lezers.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam 

Ouderwets blij met nr 2

Deze week is mijn tweede kleinkind geboren is en ik ben blij met de nieuwe wereldburger, Hannah Nooren. Allereerst omdat de ouders graag een tweede kind wilden. Verder huldig ik qua kleinkinderen het oude gezegde: hoe meer zielen, hoe meer vreugd.

Meer = machtiger
Dat laatste is misschien een ouderwetse gedachte. Traditioneel geldt dat een grotere bevolking betekent dat er meer mensen beschikbaar zijn voor het leger en voor kolonisatie. Bij dat laatste speelde de westerse cultuur een grote rol. Die was nodig om de natuurlijke hulpbronnen op een “moderne” manier te ontginnen, want de traditionele methoden werden als achterlijk en ondoelmatig beschouwd. Respect voor inheemse culturen as such was onbekend.

Traditionele waarden
Behalve macht speelt het verlangen naar continuïteit een grote rol. Vroeger was dit geen punt gegeven de superioriteit van de westerse cultuur in productie en bewapening en omvang van de bevolking. Nu de bevolkingsgroei afneemt of omslaat in krimp groeit de angst dat de oude waarden verloren gaan.
Ook op persoonlijk vlak speelt continuïteit een rol. In Spanje sprak ik een oudere campinghoudster met twee dochters van rond de veertig. Die wilden genieten van de goede dingen van het leven: mooi wonen, reizen. Kinderen pasten niet in dat plaatje, zo simpel was dat. De oude moeder stond machteloos: met haar kinderen zou haar geslacht uitsterven. Zij zelf zou dat waarschijnlijk niet mee maken, maar toch grijnsde de leegte haar aan. Was haar leven voor niets geweest?

Voorplanting geen plicht
Natuurlijk is het niet de taak van elk mens om zich voort te planten, altijd zijn er mensen geweest die dat niet deden terwijl ze anderen in staat stelden dat wel te doen. Volgens sommigen zouden we allemaal zelfs het voorbeeld van de twee Spaanse vrouwen moeten volgen, zodat de aarde niet langer belast wordt met een plaats innemende en vervuilende mensheid. Het moge zo zijn. Ik ben blij met mijn kleindochter.

 De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam 

Frankrijk nog altijd land van la Gloire

In Nice, tussen de haven en het begin van de Boulevard des Anglais, prijkt een enorm  monument ter herdenking van de miljoenen Fransen die gesneuveld zijn in de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Dat de soldaten nogal eens door beschieting met de eigen kanonnen uit de loopgraven werden gejaagd eer zij de Duitsers te lijf gingen, wordt niet vermeld. Het waren allemaal helden die hun leven gaven voor “la Gloire de la France’’. In elke stad en ieder dorp vind je zo’n monument, maar dat in Nice is een van indrukwekkendste.

Lachlust
De Franse obsessie met de roem van hun vaderland wekt bij veel Nederlanders de lachlust op. Wat stelt Frankrijk nu voor vergeleken bij de VS, China en Japan? Zelfs binnen Europa moet het Duitsland en Groot-Brittannië voor laten gaan.

Het was niet altijd zo. In de 17^de en 18^de eeuw was Frankrijk het leidinggevende land van Europa. Lodewijk XIV veroverde een groot deel van het toen machtige Nederland en werd alleen door de Waterlinie tegengehouden. Napoleon onderwierp half Europa en drukte een permanent stempel op bestuur en wetgeving. Pas de industrialisatie van Groot-Brittannië en de eenwording van Duitsland maakten een einde aan de prominente positie van Frankrijk in Europa.  

Amerikaanse steun
De Eerste Wereldoorlog werd door Frankrijk gewonnen dankzij Amerikaanse steun. De Tweede Wereldoorlog ook, nadat het land aan het begin, in 1940, een vernederende vrede met Adolf Hitler had gesloten, die Frankrijk meer dan tweederde van zijn grondgebied kostte en alleen Vichy Frankrijk overhield. In de post-Brexit Europese Unie moet Parijs met een tweede plaats genoegen nemen. En toch is er het geloof dat Frankrijk een land is waar de wereld vol bewondering en verwachting naar kijkt. Het glorierijke verleden is daar de oorzaak van. Dat doet het ergste vrezen voor de Britten, die de Fransen als wereldmacht van de troon hebben gestoten.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam 

Het is wat het is

We beginnen in een ontspannen ritme te komen, geloof het of niet. Mijn ziekte blijft natuurlijk voor verassingen zorgen (zo kan ik niet meer zwemmen), terwijl uit Nederland ook geen blij makende berichten komen. En toch vermaken we ons.

Raadselachtige apparaten
Zo genoten we gisteren van een bezoek aan de internationale parfumhoofdstad Grasse. Op de middelbare school had ik erover gelezen en rekende op een stad omringd door bloemenvelden, zoals het internationale plantenveredelingscentrum Enkhuizen tussen de proefvelden ligt van giganten als Monsanto en Syngenta. De omgeving van Grasse is echter bloemarm en de geurindustrie is geconcentreerd bij het bescheiden treinstation midden in het stadje. De bedrijfsnamen zoals Galimard en Moulinard zijn onbekend, terwijl fameuze merken als Yves Saint Laurent en Lancôme ontbreken in het straatbeeld. Wel trekt het Musée Internationale de la Parfumerie de aandacht en er zijn een paar kleinere bedrijfsmusea met onbegrijpelijke toestellen waarmee vroeger de essence uit de bloemblaadjes werd gewonnen.

Kleine schaal
Hoewel ik de bloemen en klinkende namen bleef missen, vond ik de stad gezellig zoals die tegen een helling was opgetrokken, bedrijvig maar kleinschalig, waardoor de benauwdheid ontbrak van bijvoorbeeld het groots opgezette Genua. Grasse is een stadje met een zekere bovenregionale functie en dat is het.
Tevreden met wat we gezien hadden, reden we door het donker huiswaarts. Ik heb geen hoop ooit nog te zwemmen, maar we hebben Grasse gezien en dat was leuk.
   
De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

 

Eindelijk vakantie

De aangename ochtendzon schijnt over de camping, over de bomen en de daartussen opgestelde caravans en over het heuvelachtige beboste landschap. Campers zijn schaars, want het publiek is ouder en de toegevoegde waarde van een motorhome is nog niet tot deze groep doorgedrongen. Als zij de caravan vervangen, investeren zij liever in een exemplaar met een ruimere zithoek en vloerverwarming voor trips in eigen land, waar hittegolven als de huidige de uitzondering zijn en fris Hollands zomerweer de norm.

Langzaam aan
Het wekt alom verbazing dat iemand zo kort na een verhuizing uitgebreid op vakantie gaat. Ik heb echter de financiële middelen. Ook lijkt het mij goed voor het bonden met de nieuwe woning als die het vertrouwde eindpunt is van een lange afwezigheid.

Ik reis met mijn vrouw in comfortabele etappes. Autorijden is voor iemand met mijn trage hersens niet verantwoord, zodat het rijden op haar neerkomt en zij is ook de jongste niet meer. Op één dag van de Riviera naar huis jakkeren zoals we deden toen de kinderen nog jong waren, is nu een onvoorstelbare krachtsinspanning.

Reis vergeten
Al vermoeid van de verhuizing reden we naar een camping aan de schilderachtige Ourthe in de Ardennen, waar we de eerste ruzie kregen. De tweede reisdag kampeerden we op een heuvel aan de bronnen van de Maas om de volgende dag op te stomen naar een langwerpig veld ten zuiden van Lyon aan de Rhône. Het weer was hier mild, maar de Mistral woei krachtig.
De laatste etappe was intens. Onder een harde middagzon trokken we in lange files naar onze eindbestemming, een camping bij de Loupe, in het achterland van Nice. Na aankomst kregen we weer ruzie en sliepen verbitterd in. Bij het ontwaken waren we meteen klaar om de strijd te hervatten, maar de schoonheid van de ochtend zat in de weg.
“Het is hier wél mooi,” zei Angeline aarzelend.
“Kunnen we de heenreis niet vergeten,” stelde ik voor. “En dit als dag één beschouwen.”
Een moment fronste haar voorhoofd, tegenwerpingen vormden zich op haar lippen. Toen ontspande ze zich en knikte instemmend.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

 

Mannen over de vloer

Ik haat vreemde mannen in huis. Vreemde vrouwen zou ik net zo intens haten, maar de reparateurs, installateurs en verhuizers zijn meestal man. Dat geldt niet voor huisartsen, maar die komen ondanks de naam zelden bij de patiënt in de woning.

Eerst afvoer vernieuwen
Ik ben net verhuisd en heb de eerste werklieden al over de vloer gehad. Ze kwamen de afvoer van de verwarming vernieuwen, hoewel de oude nog prima was, maar regels zijn regels. De twee mannen waren vriendelijk maar groot en liepen in de weg. Waar ze niet zelf konden zijn, stalden ze hun gereedschap uit. Wankel als ik ben, moest ik mijn weg zoeken naar de wc, die ik vaak bezoek. Ik heb er slecht van geslapen.

Dol op mannen
Mijn vrouw is juist dol op werklieden en had ze ook in ruime mate ingeschakeld. Eerst besloten we wat mee kon en verpakten dat in tientallen dozen. De meubelen werden  gestickerd. Dat zorgde al voor chaos, want alles stond door elkaar en je kon niets meer vinden.
Toen kwamen de mannen. Vier kwamen uitzoeken wat voor de kringloop geschikt was respectievelijk afgestort moest worden. Ze kwamen nog eens terug, nadat de verhuizers waren geweest. Die stonden om half acht ‘s ochtends met vijf man voor de deur en waren om drie uur klaar met inladen. Om negen uur in de avond zaten we op het nieuwe adres tussen de dozen.
Behalve de mannen van de kringloop kwamen er op het oude adres ook nog mannen die de gaatjes dicht maakten en schoonmaakten. Niet goed genoeg, want de dag erop waren mijn vrouw en een vriendin nog twee uur aan het stofzuigen en dweilen.

Eerst op vakantie
Bij het uitpakken van de boeken bleken meesterwerken te ontbreken terwijl de tweede keus wel was meegekomen, zodat Im Westen nichts Neues (1929) vervangen is door het minder beroemde Der Weg zurück (1931).
Het is mij intussen duidelijk dat verhuizen altijd een ramp is, hoeveel mannen je ook inschakelt. Verder hebben we de zaken nu min of meer op orde, al valt er nog veel te finetunen. Nu gaan we eerst op vakantie naar de Franse Rivièra, ver van de Hollandse werklieden.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam 

Linkshandige is en blijft een buitenbeentje

Stranger in a strange land, dat ben ik. Niet dat ik op Mars geboren ben en op de aarde moet leven, zoals de hoofdpersoon in het gelijknamige boek (1961) van de late Robert Heinlein. Het is erger: ik ben linkshandig in een rechtshandige wereld. Een auto, een schaar, zelfs een kartelmes zouden er anders uitzien in een linkse wereld.

Links soort ADHD
Op de basisschool bestond linkshandigheid niet. De onderwijzers zagen je als brutaal, weerspannig of dom, maar nooit behoorde je tot die één op de tien mensen – drie per klas – waarvan de hersens anders zijn, zoals ADHD-mensen fundamenteel verschillen van de meerderheid die de dienst uitmaakt. De minderheden moeten zich aanpassen. Ik heb rechts leren schrijven, maar had er altijd een onvoldoende voor. Ook bij het kruisjes slaan – ik ben opgevoed door nonnen, broeders en paters – aarzelde ik altijd, omdat ik van nature de verkeerde hand wilde gebruiken. Dat werd niet begrepen.

Kranen en jasjes
Nu de rechterhand door mijn ziekte goeddeels onbruikbaar is geworden, besef ik hoe rechtshandig de wereld georganiseerd is. Ik deed noodgedwongen veel rechts, onhandig, maar ik deed ze wel. Nu ontdek ik waarom. Sommige kranen zijn lastig te bedienen en in de winkel hangen de jasjes voor mijn gevoel verkeerd om. Eén voordeel heeft mijn linkszijn: daarmee kan ik nog steeds korte woorden schrijven, zoals mijn handtekening. Heel handig als je huizen moet aan- en verkopen en een levenstestament wil afsluiten voor het geval je wilsonbekwaam wordt. Dat laatste is zonder je persoonlijke handtekening zelfs onmogelijk. 

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

Koloniale wereld was zo overzichtelijk

In de koloniale tijd was de wereld simpel, ontdekte ik tijdens het afscheid van mijn verzameling 19-eeuwse pamfletten. Een kwart van de wereld werd vanuit Londen bestuurd en tien procent vanuit Parijs. Portugal heerste onder meer over Mozambique en Angola en ook Nederland was een land om rekening mee te houden. Het had immers 50 miljoen inwoners, zoals koningin Wilhelmina niet moe werd te betogen. Die overzichtelijke, goeddeels vanuit Europa bestuurde wereld ligt echter ver achter ons en uiteenzettingen over de rol van Frankrijk in Indochina uit die tijd kunnen in de vuilbak.

Soedanees katoen
Het was een overzichtelijke wereld vol vertrouwen in het eigen kunnen. Zoals het Project du Niger in de jaren twintig. De Britten hadden de Soedan als “binnenlandse” katoenleverancier, maar Frankrijk niet. Toen kwam iemand op het idee om katoen te verbouwen in de binnendelta van de Niger. In Midden-Mali, ten zuiden van Timboektoe, waaiert deze rivier uit over tienduizenden hectaren. Enige waterbeheersing – de rivier zwelt op door najaarsregens –  is noodzakelijk. Verder is de streek dun bevolkt, maar dat was voor de koloniale macht geen bezwaar. De Afrikanen werden naar verwachting aangelokt door de mogelijkheden om hun lot te verbeteren. Bovendien waren er mogelijkheden om zachte dwang uit te oefenen en gestraften hadden natuurlijk geen stem in waar ze woonden.

Gecompliceerde wilden
Juist het gebrek aan volk werd het project fataal. Céline heeft in de jaren dertig een zeer kritisch boekje over de onderneming geschreven, De kanker van de Niger genaamd. De auteur van Reis naar het einde van de nacht (1932) betoogt dat er van de gunstige arbeidsvoorwaarden niks terecht kwam en mensen geen reden hadden om aan het project deel te nemen en zich op den duur niet lieten dwingen.
Het was kenmerkend voor veel koloniale projecten. Het initiatief kwam van mensen die het land onvoldoende kenden en ze voorzagen in de behoeften van het moederland. Dat zij ook voor de locals voordelen moesten hebben, daar werd luchtig over gedaan. Die primitivo’s zaten vaak ingewikkeld in elkaar en de kolonialen hielden de zaken graag overzichtelijk.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

Rillen op het zoutpad

Typisch Brits, Het zoutpad (2018) van Raynor Winn. De wandeling langs de kust van Cornwall is slecht voorbereid en is een litanie van klachten. Was het niet een landgenoot van Winn die een noodlottige Zuidpool-expeditie ondernam, waarbij de pony’s als eerste stierven en tenslotte alle mensen? Scott’s mannen waren op 16 januari 1912 op de Pool, een maand na de Noor Amundsen. Ondanks zijn geklungel geldt Scott in het Verenigd Koninkrijk als held.

Onder de trap
De slechte voorbereiding van Winn wordt gedeeltelijk verklaard door de omstandigheden. Zij was failliet en had zich met haar man Moth onder de trap verborgen, terwijl de deurwaarders trachtten binnen te komen. Daar, onder de trap, vond ze een beschrijving van een tocht over het zoutpad. Omdat ze niks zag in een gemeentewoning en haar man een dodelijke ziekte had was de keus duidelijk. Zijzelf en de gedweeë Moth zouden hun bedrijfje in Wales achter zich laten en gaan wandelen. Wild kamperen in een goedkoop tentje in dunne slaapzakken, levend op noedels omdat die goedkoop waren. Hun budget was een uitkering van 25 pond per week, zo’n 115 euro per maand voor twee personen.

Moth of ik
"Virtueel eten" door te kijken naar iemand die met smaak at, hielp weinig. Behalve over honger gaat het Zoutpad over nat zijn en kou lijden. Cornwall mag in het VK de hoogste gemiddelde temperatuur hebben, dat betekent niet dat het er zonnig en droog is. Soms is het dat, zoals in Nederland.
Geen ideaal klimaat voor een zieke vijftiger, maar zijn vrouw besteedt er weinig aandacht aan. Als hij na thuiskomst weer ziekelijk wordt, sleept ze hem mee naar Noord-Schotland, in de mening dat hij van het buitenleven beter wordt. Maar de hersenziekte woekert voort. Zijn diagnose is Cortico Basaal Syndroom, een soort Parkinson. Dat heb ik ook, maar de figuur Moth roept bij mij weinig herkenning op. Hij heeft bij voorbeeld steeds pijn. Maar het belangrijkste is dat zijn evenwicht verbazend goed is. Moth wandelt moeiteloos duizend kilometer over steil rotspad. Ik heb al problemen met een kleine oneffenheid. Misschien heeft Moth helemaal geen CBD. Of ik.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

 

Gearmd leer je de mens kennen

De Fransen kussen vaak, net als de Russen en de Arabieren. De Amerkanen huggen meer en de Indonesiërs knuffelen vaker. Wij doen bij begroetingen van alles wat, al is het kussen sinds corona minder geworden. Maar minimaal, want Nederlanders raken elkaar weinig aan, de mannen nog minder dan de vrouwen. Dat is hetzelfde gebleven.

Verliefd of allochtoon
Gearmd over straat gaan doen alleen geliefden en allochtone meisjes. En ondergetekende, sinds de ziekte mijn evenwichtsgevoel heeft verzwakt, met mannen en vrouwen. Het vaakst loop ik overigens met mijn vrouw hand in hand en dat is heel natuurlijk, omdat Angeline en ik dat vanouds doen. Sinds mijn neurologische aandoening is ze wel bepalender geworden, met name wanneer ik moet stoppen bij het oversteken. Wanneer ik bezig ben met lopen, kan ik namelijk niet ook het verkeer in de gaten houden.  

Natuurlijk veilig
Met één vriendin liep ik in het verleden ook wel eens gearmd. Dat we dat nu uit noodzaak doen, maakt weinig verschil. Het is prettig.
De beste ervaring qua veiligheid heb ik met één van mijn rijzige, gespierde zonen. Zonder aarzeling geeft hij mij een arm bij het oversteken en zodra ik bij het lopen wankel, voel ik zijn steun, hij waakt over mij.
“Je zult het wel prettig vinden,” zei een vriendin over mijn nieuwe ervaring met iemand voor wie ik speciale gevoelens had. Dat het fijn was, bevestigde ik: ”maar je kon wel merken dat hij vaker wandelde met invaliden.”

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam