Griezelauteur King kan heel subtiel zijn

Op tweede Kerstdag gezellig met vrienden per veerpont overgestoken naar het filmmuseum Eye. Daar draaide het in Cannes bekroonde Koreaanse schelmenverhaal Parasite. Door toeval wordt een jongen uit een stinkende krottenwijk huisleraar van een meisje uit een rijk gezin. Via leugens en vervalste documenten haalt hij zijn zus binnen, zijn moeder en zijn vader. Niemand in het rijke gezin heeft het bedrog door, behalve het verwende zoontje. Dat merkt dat ze alle vier hetzelfde ruiken. Die passage deed me denken aan de Amerikaanse schrijver Stephen King.

   
Debiele dromenvanger
In Kings Dreamcatcher (2001) spelen scherpzinnige kinderen de hoofdrol en beschikt de debiel van het stel over paranormale eigenschappen. Ook het boek dat ik nu lees, It (1986), gaat over een groep fantasierijke kinderen. Zij kunnen de moordzuchtige clown en andere monsters zien en daardoor bestrijden. De volwassenen zijn ongelovig, blind en machteloos.
De meeste schrijvers beperken zich in hun fictie tot hun eigen, volwassen perspectief. Ikzelf ook. Ik weet dat ik als kind andere dingen zag dan als tiener en volwassene, maar ik heb geen toegang meer tot die belevingswereld. Heel knap dat King die wel weet terug te halen. Veel mensen zien hem als een platte bestsellerauteur zijn, maar volgens mij voegt hij met zijn inleving in kinderen wel degelijk iets toe aan de literatuur.     

Monsteralarm
Over volwassenen schrijft hij voorspelbaarder. Zo is het enige meisje uit de groep met harde hand door haar vader gecorrigeerd, wat moet verklaren dat ze zich ook door haar man laat straffen met de riem. Psychologie van de volle grond dus, maar dan komt het.
De kinderen hebben op hun bloed beloofd naar hun stadje terug te keren als de monsters weer actief worden. Als de enige die in het stadje gebleven is hen belt, laten ze inderdaad alles vallen en komen aanstormen om de monsters uit te schakelen of te sterven in de poging daartoe. Ook het meisje pakt meteen haar koffer, maar haar tirannieke man blokkeert de deuropening, riem in de hand. Of ze maar meteen weer wil uitpakken en zich voor hem beschikbaar wil stellen.
  
Afrossen
Zoals gewoonlijk ziet hij angst in haar ogen, maar hij merkt dat ze niet bang is voor hem. Hij voelt zich gekleineerd en begint te slaan. Zij accepteert dat, maar probeert hem tussen de slagen door duidelijk te maken dat ze écht weg moet. Hij slaat nog harder, doet een woeste uitval. Dan bekogelt ze hem met cosmeticaflesjes, gooit de kaptafel over hem heen en rost hem af met zijn eigen riem. Niet vanwege zijn wreedheid, maar omdat hij in de weg staat. Pas later dringt tot haar door dat ze zich bevrijd heeft uit een volstrekt onacceptabele situatie.
King heeft 61 boeken geschreven en 200 korte verhalen. The shining, The Green Mile en vele andere zijn verfilmd. Zijn inspiratie en vlijt maken me sprakeloos. En hij kon schrijven. Als ik zijn capaciteiten had, hadden alle uitgevers mijn manuscript willen hebben. Of in ieder geval een paar.
De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld.

A farewell to Ernest Hemingway

Hier in Miami Beach langs de stormachtige zee gelopen om na te denken over Ernest Hemingway (1899-1961). De schrijver van het romantische A farewell to arms en het Spartaanse The old man and the sea moet van dit tropische weer gehouden hebben, warm maar wisselvallig en altijd nadrukkelijk aanwezig. Hij woonde tussen zijn vele reizen door van 1931 tot 1939 ’s winters op Key West, de laatste van een lange sliert vlakke eilanden die met het vasteland en elkaar verbonden zijn door de Overseas Highway. Daarvóór liep er een spoorweg. Deze werd door de orkaan van 1935 verwoest.
De urenlange autorit over de Keys is een afwisseling van zee, mangrovebossen en Amerikaanse lintbebouwing. Hotels en motels, restaurants, vakantieparken, handels in auto-onderdelen en natuurlijk aanbieders van vistrips en levend aas, mijl na mijl, uur na uur.

Jacht op zwaardvissen
Key West is een verademing. De straten zijn Europees smal, met naast de onvermijdelijke enorme auto’s ook veel voetgangers en zelfs fietsers. De oudere huizen zijn in koloniale stijl, met ruime veranda’s. Eén daarvan was eigendom van Hemingway, die er een zwembad liet aanleggen en in een opkamer in de weelderige tuin A farewell schreef en For whom the bell tolls. En talloze korte verhalen en artikelen, want er moesten fikse rekeningen betaald worden, al was het huis gekocht door de vader van zijn tweede vrouw. Op zijn schrijfmachine tikte hij 500 tot 900 woorden per ochtend, van zes tot twaalf. Daarna ging hij met zijn boot de Pilar op jacht naar zwaardvissen en ander big game. En hij dronk natuurlijk.

   

Het goede leven
Het huis op Key West is gerieflijk en deed me beseffen dat Hemingway gewend was aan het goede leven. Zijn vader was een welgestelde arts. Tijdens zijn zogenaamde bohemienjaren in Parijs was Ernest correspondent voor de krant Toronto Star, terwijl zijn eerste vrouw een vast inkomen had uit het trust fund van haar familie. Europa was bovendien veel minder ontwikkeld dan de VS en een dollar was heel wat francs waard.
Zoals we zagen bracht ook Hemingway’s tweede vrouw geld mee en de derde was een succesvolle oorlogscorrespondent. Net als Hemingway versloeg ze de Tweede Wereldoorlog en zo ontmoetten ze  elkaar. Terugblikkend op hun huwelijk zei ze later “Tijdens de oorlog hadden we het goed. Daarna voerden we onze eigen oorlog.”
Na hun scheiding sloot Hemingway nog een vierde huwelijk, dat stand hield tot hij in 1961 zijn dubbelloops geweer in zijn mond stak en de trekker overhaalde.    

Dromen van de marathon
Als middelbare scholier droomde ik ervan, dat ik een Nederlandse tegenhanger van Hemingway zou worden, zij het een die in de liefde wél geluk zou vinden. Toen ik met pensioen ging, dacht ik althans met één roman succes te kunnen hebben. Nu is die droom vervlogen.
Toen ik hier over het strand liep, zag ik een hardloper. Ooit wilde hij misschien de marathon volbrengen, maar zo te zien was dat een illusie gebleken. Toch liep hij met duidelijk plezier. Daar moet ik een les uit trekken.

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld.

Maar Egyptisch haten doe ik niet

Ik zit hier in een motelkamer met uitzicht op de auto die in de plassen staat van het parkeerterrein. We hebben een kingsize bed, een magnetron en een apparaat om slappe koffie te brouwen. Amerikaanser kan het niet.

Egyptisch haten
Aanvankelijk was ik liever thuisgebleven om het boek af te maken, maar het is goed dat ik hier ben. Ik ben nog vol van de afwijzing van het manuscript, die voelt als de afwijzing in de liefde. De oude Egyptenaren. begroeven stukjes kleding en magische kruiden bij het huis van de geliefde om de afwijzing ongedaan te maken. In toverspreuken vroegen ze de goden om de geliefde op haar schreden te laten terugkeren. Als die afwijzend bleef, moest ze ellendig creperen, de toverspreuk gaf daarover gruwelijke details. Die haat tegenover de uitgevers heb ik niet. Afgewezen minnaars doen trouwens nog steeds een beroep op de Egyptische magie. Van afgewezen schrijvers weet ik dat niet.

Eten weggooien
In de literatuur is afwijzing door de geliefde een rijk thema, denk aan Turks fruit van Jan Wolkers. Na het vertrek van de teerbeminde Olga werpt de hoofdpersoon zich op iedere vrouw die hij krijgen kan.
Subtieler is Het verhaal van een huwelijk van de Noor Geir Gulliksen (2018). Als de echtgenote van de hoofdpersoon een andere verhouding krijgt, leeft hij zich in haar in. Hij gunt haar dat geluk, want hij houdt van zijn vrouw. Geleidelijk beseft hij dat hij haar verliest en wordt jaloers. Na haar vertrek gooit hij de etensvoorraad weg die ze samen hebben gekocht, want samen bestaat niet meer: “Degene die ze was toen ze bij mij was, is er sowieso niet meer. Degene die ik was toen ik bij haar was, is er ook niet meer.”

Schrijversdilemma
De meeste schrijvers halen hun inspiratie uit hun eigen leven. Dit leidt vaak tot ernstige conflicten met de omgeving, vandaar de constatering: Of je hebt vrienden, of je schrijft. Elke Geurts publiceerde de roman Ik nog wel van jou (2017) en diverse scheidingscolumns, maar werd in het echt ook verlaten. Hoe werkelijkheid en fictie bitterzoet door elkaar lopen, beschrijft ze in het volgende fragment.
Met een bevriend schrijver fiets ik mee terug naar huis.
“Het zijn goede stukjes hoor,” zegt hij. “Je wil hem zo wanhopig graag terug. Dat is de twist die erin zit.”
“En dat wil hij niet, hè” zeg ik.
“Nee!” zegt hij luid. ”Dat wil hij niet!”
Ik denk aan de universele wet van aantrekken en afstoten in de liefde en dat mijn schrijverij op deze manier misschien juist averechts zou werken.
“Wat er ook mooi aan is, is dat hij geen ánder heeft,” zegt de schrijver. “Meestal is er een ander, maar hij wíl je gewoon niet meer.”
“Ja, dat is prachtig, hè?” zeg ik.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld.

Layouten is kunst met een doel

Ik ga Leven is niet mijn hobby zelf layouten. Maar hoe? Zelfs met standaard software als MS Word kunnen we allemaal een tekst mooi opmaken. We hebben behalve de op beeldscherm populaire schreefloze lettertypes zoals Arial ook een keur aan schreefletters. De bekendste is de Times New Roman, ontworpen voor de The Times of London. Deze en andere schreefletters worden bijna alleen gebruikt voor kranten, tijdschriften, boeken en ander drukwerk.
Voor Sinterklaasgedichten heb je diverse handschriftletters. De meeste lettertypes (fonts) komen in een familie, die bestaat uit hoofd- en gewone letters (kapitaal en onderkast), allemaal in recht en cursief en in mager en vet. Nog steeds te weinig keuze? Dan zijn er Smallcaps, hoofdletters die je als kleine letter kunt gebruiken.

 
 

Snoepwinkel
In deze snoepwinkel van letters is het verleidelijk om je mandje vol te laden. Ik krijg uitnodigingen en vermiste-poezen-briefjes in de bus met vijf verschillende lettertypes. Kunstwerkjes zijn het, alleen: als layouter ben ik geen vrije artiest. Grafisch ontwerp is een toegepaste kunst met als doel een tekst (of verzameling beelden) te ontsluiten voor de lezer. Van ieder grafisch element moet je kunnen uitleggen wat de functie is. Dat is een normale eis. Als schrijver van de roman kan ik immers ook vertellen waarom ik een bepaald woord of leesteken gebruik.

Zelfonderschatting
“Ik let daar allemaal niet op,” zullen de gemiddelde boekenlezers zeggen. “Dat is voor vakmensen, die zien dat.” Daarmee onderschatten zij zichzelf. Zij nemen die grafische signalen niet bewust waar, maar reageren er wel op. Abstracte tekens omzetten in taal is een gecompliceerd proces. Herinner je je nog hoe moeilijk het was om een b van een d te onderscheiden?
Lezen is bij ons geautomatiseerd en we interpreteren grafische signalen in een fractie van een seconde. Overbodige signalen zoals verandering van lettertypes verlengen de verwerkingstijd en verkleinen het leesplezier. In de beperking toont zich de meester, dat moet ik voor ogen houden. Onopvallend moet ik de lezer helpen om te genieten van mijn roman.

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld.