Geluksmoment tussen de caravans

Tijdens de vakantie in Duitsland had ik een geluksmoment. Het was niet te danken aan de locatie. De caravans en campers stonden zij aan zij, met aan één kant ruimte voor een krap zitje. De camping heette Ettersburg, naar het dorpje aan de rand van het beukenbos waaraan het Nazi-kamp Buchenwald zijn naam ontleent. Toch genoot ik, halverwege het toiletgebouw en mijn Wohnwagen, van de frisse nachtlucht en het zilveren maanlicht dat de verzameling witte verblijfsmobielen bescheen. Vele keren had ik, een oudere man immers, de route gelopen, maar deze keer was ik gelukkig.  

Taliban en aardappelaaltjes
Het wereldnieuws bood evenmin een verklaring. Kaboel was nog niet gevallen, maar de Taliban naderden de hoofdstad in een verontrustend tempo. Elders, in West-Afrika, durfde het gezin dat we financieel steunen zijn land niet in te zaaien wegens de activiteit van terroristen. Dichter bij huis worstelden mijn jongste zoon en zijn biologische collega’s met slakken en aardappelaaltjes die het gewas vernielden.

Vóór ik tevreden insliep meldde ik mijn geluksmoment aan mijn vrouw, die er de volgende dag op terug kwam, toen we een borrel dronken na ons bezoek aan Weimar.

Gelukkig nieuwjaar
“Is er een reden voor je somberheid?” vroeg Angeline, want ondanks mijn pogingen om positief te zijn, was haar niet ontgaan dat ik alles door een grauwsluier zag. Ik zei dat depressie in de familie zat, maar ook dat het romanproject me benauwde, omdat het nooit leek te eindigen.
“Stel een einddatum vast,”  zei ze kordaat. ”Het boek is af, het is mooi, tientallen mensen hebben het gelezen. Maak een lijstje van wat je nog wil doen, zoals een epub maken, nog een mailing sturen naar potentieel geïnteresseerden, boekwinkels bezoeken. Die dingen kun je gemakkelijk de komende maanden doen en met oudjaar sluit je af.”
We schreven de resterende werkzaamheden op een lijstje. Het waren maar een paar punten en ik voelde me een stuk beter. Die positievere stemming hield aan tot de dag van vandaag.
Vanochtend fantaseerde ik over de vrijheid die in het verschiet ligt. Het was fijn, een nieuw geluksmoment zelfs. Het gaat snel de goede kant uit.       

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld.

Mijn hoofdpersoon is een harde werker

Ongelooflijk hoe lichtvaardig we dachten over het burgerlijke huisje-boompje-beestje. Het was een noodlot. Als je niets ondernam, kwam je vanzelf in de situatie dat je een inkomen had, een partner, kinderen en een woning. Voor een Afghaanse tolk die Nederland probeert te bereiken, is dat het paradijs. Hij moet zich tot het uiterste inspannen om voor de volgende maaltijd te zorgen, zelfs om in leven te blijven nu Kaboel gevallen is. Wij, verwende babyboomers, waren volstrekt onwetend van de facts of life. Dat is de enige verklaring voor ons zorgeloze optimisme.

Bijzonder normaal
Degenen die het burgerlijke ideaal bereikten – zoals Diederik in mijn roman Een kleine promotie – vinden dit niet bijzonder. Ze hebben simpelweg gedaan wat hun ouders verwachtten. Leeftijdsgenoten die niet meekwamen, zijn ze uit het oog verloren: op het VWO was intelligentie de norm. Later, op de universiteit, verdwenen de twijfelaars en de mensen zonder zelfdiscipline, opnieuw bijna ongemerkt. Na het behalen van het diploma moest je een baan vinden en houden. Laatkomers en prinzipienreiter vloeiden af, vaak door eigen schuld, vonden we.

Bij álles moest je bovendien soepel omgaan met klasgenoten en collega’s. Je leert dat en vergeet hoe moeilijk dat is geweest.
Ik liep eens in mijn geboortestad Den Haag een ex-klasgenoot tegen het lijf en groette hem enthousiast. Hij reageerde vijandig, wat ik niet begreep. Ik had nooit iets gemeens tegen hem gezegd! Pas later besefte ik hoe waar dat was: ik had zes jaar lang nooit met hem gesproken. Niemand sprak hem, dus het was me nooit opgevallen. Hem wel, vrees ik. Iedere schooldag.

Middelmatig geslaagd
Qua gezinsleven kom je ook gemakkelijk in een bubbel terecht. Voor de gescheiden mensen die op zoek zijn, ben je niet interessant. Kinderlozen kom je op het schoolplein niet tegen en bij kinderen hoort meestal een vaste partner. De norm is al gauw dat je een plezierig huwelijk hebt en succesvol kroost. Omdat je soms ruzie hebt met je partner en de kinderen af en toe worstelen, vind je je levensprestaties middelmatig. Alles wat je voor gezin of werk gedaan of gelaten heb, vergeet je. Het dagelijkse huiswerk, de grote tentamens over saaie stof, de irritante collega’s, de steeds wisselende bazen, de zinloze werkzaamheden, de continue aanpassing aan je partner. Je hebt met dat alles moeten dealen om te bereiken waar je staat.
 
Dat geldt ook voor mijn Diederik. Hij heeft koers gehouden, verloor zich niet in dromen en stak de handen uit de mouwen. Hij is eigenlijk een succesvol man, tot hij overgeplaatst wordt en met die kleine promotie begint mijn verhaal. Hij moet overleven in een nieuwe baan, waar zijn normen en ervaring niet tellen. Hij krijgt prompt ook problemen met zijn gezondheid en zijn vrouw. Dan is hij er slecht aan toe, maar nog altijd zou een Afghaanse tolk graag met hem willen ruilen.       

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld.

 

  

Gezocht: de naam van de bundel

Na mijn roman gaat de Rivierenuitgeverij de haiku’s van Angeline Jansen uitgeven. Mijn echtgenote had jarenlang een minuscuul bloknootje in haar tas, wat ze te voorschijn toverde bij inspirerende scenes, zoals twee rondscharrelende kraaien of een rij treinreizigers op een perron. Dan noteerde ze de haiku in ruwe vorm. Vervolgens kwam er een intensieve redactieslag, vaak in overleg met mij. Hoewel haiku’s per definitie maar drie regeltjes tellen, is langdradigheid een veel voorkomend probleem. Juist door de kortheid, is effectief gebruik van elk woord en leesteken essentieel. Het schrijven van haiku zou een verplicht vak moeten zijn op iedere journalistenopleiding.

575 Haikoots
Comedian en haikuliefhebber Kees van Kooten zei in een interview dat hij en zijn tv-partner Wim de Bie aan één en twee samenvattende woorden genoeg hadden voor een tv-item: doemdenken, tegenpartij, oudere jongere. “Hadden we dat eenmaal gevonden, dan volgde de rest vanzelf. Kooten was het unique selling point, vandaar dat zijn bundel “575 Haikoots” heet.

Indachtig dit beginsel, wil ik voor de bundel eerst een titel. Googelen van de naam Kees van Kooten levert 312.000 resultaten op, dezelfde zoekoperatie voor Angeline Jansen geeft 4 entries, waarvan geen enkele over haar dichterschap. Haar naam is mooi, maar heeft weinig verkoopkracht.    

EU-Herman ook
Angeline heeft heel wat bundeltjes haiku waar ze zelf in voorkomt en veel werk van derden. Zoals het boekje van ex-premier van België en ex-EU-voorzitter Herman van Rompuy. Deze celebrity volstaat met de titel Haiku. Anderen noemen hun bundel Classic haiku. A master’s selection. Of Haiku. Een vroege pluk.
Aardig bedacht – voor wie geïnteresseerd is in haiku als zodanig en dat zijn weinig mensen, ook na het verschijnen van 575 Haikoots.
Een inhoudelijke titel is nodig en daarvan zijn genoeg voorbeelden. Veel brave natuurtitels, zoals De klank van jasmijn, Het groen vindt al wat herfst en Achter gespannen vliezen, maar we zoeken iets spannenders.

Inspirerende reisjes
Angeline is duidelijk geïnspireerd door het geregelde spoorforensen:
niet verder vertellen
roept zij tegen haar mobiel
in een volle trein    

Maar er komen ook andere zaken aan bod. “Noem de bundel Reisrituelen, dat is ruimer,” adviseert mijn researcher. Dat klopt, maar alsnog vallen er sterke gedichtjes buiten de boot.
Gelukkig komt naast iedere haiku een plaatje. Misschien kunnen we die zo kiezen dat een samenhangend en aantrekkelijk geheel ontstaat, dat onder een korte, aansprekende titel is te vangen. Het is pas augustus en als ik dit jaar een titel vind, is het mooi. Daarna doe ik alles weer op routine:
Nieuwjaarsmorgen
Ik maak het bed op
net als gisteren
           
Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld.

Goethe leed, maar met mate

In Weimar heb ik zojuist het imposante huis van Johann Wolfgang von Goethe bezocht en twee jaar geleden stond ik in de geriefelijke werkkamer van Ernest Hemingway, op het eiland Key West bij Florida. Zelf heb ik heb mijn eerste roman geschreven in een Amsterdamse flat, aan de keukentafel.

Goethe was 26 toen hij de bestseller Die Leiden des jungen Werthers uitbracht. Hemingway was 27 toen hij zijn naam vestigde met The sun also rises. Ik was 69 toen Een kleine promotie verscheen. Er zijn daarvan nog 21 exemplaren te koop bij bol.com en de rivierenuitgeverij.com. Verschil moet er zijn, al vind ik ook mijn verhaal een must read, zeker voor wie geïnteresseerd is in de belevingswereld van een oudere werknemer.

Zilveren lepel
Goethe is geboren met een zilveren lepel in zijn mond, zijn vader behoorde tot de elite van Frankfort. Pa gaf hem een ruime toelage om, net als hij, rechten te studeren. Aan de universiteit van Leipzig en later die van Straatsburg hoefde hij geen armoe te lijden.
Hoewel weinig gemotiveerd, behaalde hij zijn diploma en kreeg een baan in Wetzlar bij het hoogste gerechtshof van het Duitse rijk. Daar schreef hij, na een ongelukkige liefde, Die Leiden.
Anders dan de hoofdpersoon in zijn verhaal - en Ernest Hemingway later - pleegde hij geen zelfmoord. Hij verhuisde en ging werken voor de vorst van Sachsen-Weimar, een van vele staatjes die onder de paraplu van de Duitse keizer een de facto zelfstandig bestaan leidden. Zijn werkgever besefte Goethes talenten en belastte hem met vele taken, zoals het op orde brengen van de overheidsfinanciën door bezuinigingen op het leger en de verhoging van de inkomsten uit de mijnbouw.    

Betaalde vlucht
Omdat zijn ambtelijke werk hem afhield van het schrijven, vertrok Goethe in 1776 – hij was toen achter in de dertig - voor bijna twee jaar naar Italië. Zijn werkgever had begrip voor zijn probleem, betaalde zijn salaris door en gaf hem na terugkeer vooral culturele taken, zoals de leiding van het hoftheater. Later kreeg hij ook het eerder genoemde huis cadeau met veel ruimte voor zijn klassieke beelden en romantische schilderijen. Hij meed echte tragiek zoals het verlies van meerdere kinderen en het ziekbed van zijn vrouw. Hij was zelfs niet bij haar begrafenis.
De geprivilegieerde Hemingway zocht problemen op: hij werd tegen de wil van zijn vader verslaggever en ruziede met vier echtgenotes. Net als Goethe bezocht hij oorlogsgebieden.  Hemmingway werd door deze ruwe realiteit geïnspireerd tot meesterwerken, maar Goethe niet. Die voelde zich meer op zijn gemak bij abstractere thema’s.
Goethe laat zien dat je tot de Groten in de literatuur kan behoren, zonder verlies van comfort en zonder belevenissen van je af te schrijven. Ook al is zijn werk nu verouderd, zoals dit fragment laat zien:
Ich hätte mein Blut gegeben,
um ihre Blumen zu begiessen  

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld.