vrijdag 26 juni 2020

Voor mij hebben uitgevers wél nut

Vroeger, lang vóór de eerste corona-golf, kocht je boeken bij de boekhandel. Die had de best lopende titels in voorraad. Andere Nederlandstalige boeken bestelde hij voor je bij het Centraal Boekhuis. Dan kon jij je boek na een paar dagen in de winkel ophalen.
 


Dure boeken
De uitgevers speelden een cruciale rol. Boeken produceren was duur. Alleen bij grote oplages was het mogelijk een boek tegen een interessante prijs aan de lezer aan te bieden. De veelal handgeschreven tekst werd door een typiste op papier uitgetikt en vervolgens door de drukker in loden letters gezet. Dat zetsel werd dan weer op papier afgedrukt. De uitgever coördineerde verder de redactie, de correctie, het omslagontwerp, het inbinden en de promotie bij de pers en de boekhandel. En last but not least: de uitgever financierde dit gecompliceerde proces. Mede door de hoge vaste boekenprijs verdienden zij goed geld.
   

 Uitgeverij Cornelisse
Er is allerlei vooruitgang geweest in het zet- en drukproces, maar de game changer was printing on demand. Investeren in een voorraad boeken was alleen bij bestsellers interessant. Bij kleinere oplages was de rol van de uitgever als financier uitgespeeld. Ook zijn rol als leverancier en adviseur van de boekhandel werd uitgehold. De fysieke boekwinkels raakten hun monopolie kwijt aan webwinkels die een veel groter assortiment hadden en aan huis bezorgden. Dit had een grote weerslag op de financiële resultaten. Geldnood dreef de uitgevers in elkaars armen, zodat klinkende namen samenhokken op bedrijventerreinen.
Prestige en toegang tot de pers zijn het voornaamste wat de uitgevers te bieden hebben. Paulien Cornelisse en Arnon Grunberg hechten niet aan deze functie: zij kunnen zelf genoeg publiciteit genereren en geven hun eigen werk uit. Voor mij ligt dat anders. Ik heb alleen dit blog om ruchtbaarheid te geven aan mijn roman. Self publishing is voor mij tweede keus.  

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld


 

vrijdag 19 juni 2020

“Even” een kaftkleur zoeken

"Even” is het meest misbruikte woord in onze taal. “App Piet even dat we er over een uur aankomen”. Appen kost geen tijd, controleren of het bericht is gelezen helaas wel. “Ik geef even de planten water.” Dat is zo gebeurd, als je de gieter kunt vinden en je niet laat afleiden door planten in nood, die mest nodig hebben of een grotere pot met meer aarde. Even wordt dan gauw een uur.

 
Veel kleurruimte
Wijs geworden door mijn levensjaren, besef ik dat je niet even een omslag voor je roman produceert. Je hebt een idee nodig, lettertypes en beeld. Die vinden kost tijd. Dan heb je nog een steunkleur nodig. Nu ben ik gelukkig bij mijn cursus InDesign aangekomen bij het hoofdstuk over kleuren. Het feit dat de hoofdstuktitel spreekt van Kleurruimte gaf al aan dat het ingewikkeld zou worden. Zo zijn er diverse kleursystemen waartussen je moet kiezen. Het veel gebruikte CMYK gaat uit van de vier inkten van de drukker: blauw (cyaan), rood (magenta), geel (yellow) en zwart (key). RGB mengt alle tinten uit rood, groen en blauw, zoals een televisie. Dit systeem is vooral geschikt voor e-publishing. Extra complicatie is dat drukken vanaf een pdf gebeurt. Bij de omzetting kunnen kleurverschillen ontstaan met het InDesign-document. Het meest complicerende feit is, dat je zelf je kleuren moet mengen en alles kan.

Duitse borden
Mijn researcher besprak de kleurkwestie met de altijd mededeelzame boekhandelaar Jimmink, de initiatiefnemer voor het Anne Frankbeeld op het Amsterdamse Merwedeplein, vlakbij zijn winkel. Jimmink vond de combinatie geel en zwart het meest geschikt voor een omslag, vanwege de hoge attentiewaarde. Duitse plaatsnaamborden zijn in die kleuren en dat is niet voor niets, betoogde Jimmink. Witte omslagen zijn volgens hem uit den boze, want die worden te snel smoezelig. Mijn researcher zelf vindt wit juist aantrekkelijk. De combinatie geel-zwart verafschuwt ze.
Een geluk was dat mijn fotoshoppende zwager de drie afbeeldingen voor de kaft precies in de juiste kleuren had gezet. Wel wil hij voor het eggie zwaardere afbeeldingen. Die zoek ik dus even voor hem op. En voor de achtergrondkleur kijk ik rond bij een paar boekhandels. Die zijn allemaal vlakbij, dus dat kost ook al nauwelijks tijd.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld

vrijdag 12 juni 2020

Raar als je niks nieuws onderneemt

Ik ben methodisch een leerboek voor het zetprogramma InDesign aan het doorwerken. Net als mijn andere leerprojecten, begroet mijn omgeving dit met verbazing die zich uit in bewondering. “Goed van je, dat je daar aan begint,” zeggen ze en ze denken erbij “op jouw leeftijd.” Inderdaad ben ik 69. So what? Na je pensionering niks nieuws meer ondernemen, dat is pas verbazend.  


Jaren tegoed
Mijn levensverwachting is momenteel 15,88 jaar. Als ik vrouw was, zou ik nog op 18,14 jaar kunnen rekenen, maar ik ben te oud om van sekse te veranderen en weet niet of castratie en vrouwelijke hormonen nog zouden helpen om extra jaren te winnen.
De laatste levensjaren hebben vaak een lage levenskwaliteit, maar tot je tachtigste kun je meestal wel boeken maken, musiceren en andere dingen doen waaraan je niet was toegekomen. In de loop van de jaren heb je allerlei dromen en verlangens gekoesterd, die je niet hebt verwezenlijkt. Je werk eiste je op, je relatie, je kinderen. Als pensionado heb je meer tijd en weet je beter hoe je dingen moet aanpakken. Nu is de tijd om dromen te verwezenlijken.
Laatbloeier 
Mijn muziekleraar is tevreden over mijn vorderingen. “Over een jaar kun je behoorlijk bas spelen,” zegt hij en voegt eraan toe. “Een prof word je natuurlijk niet.”
Dat verwacht ik ook niet, zeker niet als musicus. Evenmin verwacht ik lauweren te oogsten met Manuela, mijn nieuwe roman.
In theorie is alles nog mogelijk. De Ierse schrijver Frank McCourt was 66 toen hij debuteerde met De as van mijn moeder (1996). Nu ben ik Franks leeftijd gepasseerd, maar ik heb nog een sterker voorbeeld. De Britse Bertha Wood begon op haar 90-ste aan Fresh air and fun (2007), dat op haar 100-ste gepubliceerd werd.
De gemiddelde Nederlandstalige debutant is echter 37. Dat ik nog een uitgever vind, is onwaarschijnlijk. Als ik mooie boeken wil maken, zal ik dat zelf moeten leren. Het is de inspanning waard.
Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie) De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld

vrijdag 5 juni 2020

Het worden 288 pagina’s

Ik heb zojuist de pdf ontvangen van wat nu Zelfs een kleine promotie heet. Ziet er professioneel uit. Het vroegere Leven is niet mijn hobby telt 288 pagina’s, ongeveer net zo veel als Blauwe maandagen waarmee Arnon Grunberg in 1994 furore maakte. Zijn debuut beleefde alleen al in het eerste jaar zeven drukken.
Nederlandse romans zijn in het algemeen van een handzame dikte. J.J. Voskuils Het  bureau is met 5000 pagina’s in zeven kloeke delen een uitzondering in ons spraakgebied.


Arnon Voetnoot
Het zal geen toeval zijn, dat Voskuil pensionado was, toen hij zijn kolossale werk vorm gaf. Zelfs succesrijke Nederlandse en Vlaamse schrijvers moeten hun inkomen aanvullen met honoraria voor lezingen en columns. Zo schreef Grunberg gedurende acht jaar dagelijks een actuele Voetnoot van 150 woorden voor de front van de Volkskrant, van 2010 tot 2018.
Dat hij daarnaast nog drie romans schreef, mag een wonder heten. Boeken van Angelsaksische omvang zijn hier niet te verwachten. De Amerikaanse schrijfster Witney Scharer kreeg in 2017 voor haar debuut Age of light een voorschot “north of one million dollar”. De roman over een fotomodel dat kunstenaar wil worden, kwam pas twee jaar later in de winkel.

Ken Jetset
Het zal duidelijk zijn dat gevestigde auteurs zoals de Brit Ken Follett grotere voorschotten kunnen bedingen en vermogende mensen zijn. Follett houdt wel van het jetset-bestaan – als hij niet aan het schrijven is of zijn miljoenen beheert.
Na een reeks thrillers verraste hij zijn fans met een vuistdikke roman die in de middeleeuwen speelt, Pillars of the earth (1989). Vele romans later, in 2007, kwam het even dikke en degelijke tweede deel uit: World without end. Intussen was Follett aan de slag gegaan met een trilogie over de twintigste eeuw. “In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister,” waarschuwde Goethe, maar Follett could not care less. Deel 1, Fall of giants (2010) zette de toon met 920 dicht bedrukte pagina’s. Lui is Ken niet. Hij publiceerde na zijn 65ste nog twee volumineuze romans. Maar het creatieve en productieve hoogtepunt van schrijvers ligt bijna altijd lang vóór de AOW in zicht komt. Ik ben in mijn creatieve nadagen: 288 pagina’s is best mooi.  


 De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld