vrijdag 27 maart 2020

Liefde in tijden van corona (werktitel)

Ieder nadeel heeft zijn voordeel. Het eerste boek waar de coronacrisis in voorkomt, wordt gegarandeerd een succes. Net als Het bloed van de anderen (1945) van Simone de Beauvoir, de eerste roman na de Tweede Wereldoorlog. Het is niet haar beste roman, maar de actualiteit maakte veel goed, zei ze zelf. Er is een trade-off tussen kwaliteit en actualiteit. Leon Tolstoi schreef uitgebreid en in detail over de mars van Napoleon naar Moskou, die vijftig jaar tevoren plaats had gevonden. Het was de tijdloze kwaliteit van Oorlog en vrede (1869) die de roman relevant maakte.     


Vruchtbare rampen
Historische rampen zijn een vruchtbare voedingsbodem voor de romanschrijver. En niet alleen oorlogen. De Amerikaan Jay McInerney schreef Brightness falls (1992) waarin de relatie van een welgesteld echtpaar onder grote druk komt te staan door een beurscrisis. Na de aanslagen op de Twin Towers in New York voert de schrijver het echtpaar opnieuw ten tonele. In The good life (2006) raakt het onfortuinlijke stel opnieuw in de relationele shit, nu door 9/11 en de nasleep daarvan.    

Verstuikte buurvrouw
Sinds de viruscrisis slaap ik onrustig. Voordeel is dat ik Liefde in tijden van corona (werktitel) helder voor me zie. Een vrouwelijke bioloog komt uit de Zuid-Amerikaanse wildernis en wordt meteen in een hotelletje in quarantaine gezet. Er is één andere gast, een man van haar leeftijd. Ze houden eerst bozig afstand, maar dat verandert als ze elkaar betrappen op illegale uitjes. Het stiekeme en de angst voor de toekomst scheppen een band en leiden tot een liefdesrelatie.
Intussen zit de echtgenoot van de biologe zo veel mogelijk thuis. Een alleenstaande buurvrouw verstuikt haar enkel en vraagt hem om boodschappen te doen. Van het een komt het ander en ze eindigen in bed.
Aan het eind van de roman wordt het stel herenigd. Ze staan op het punt om elkaar uitgebreid te vertellen over hun ontrouw. Dat wordt na enige zinnen zo pijnlijk, dat de vrouw constateert: “We hebben allebei het beste gemaakt van een moeilijke situatie. Laten we samen verder gaan, alsof er niets gebeurd is”. En dat doen ze.


Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)
De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld

vrijdag 20 maart 2020

Hoop is gevestigd op zes april

Ik lig niet naar adem te happen door de virusinfectie of in onhandige kleding zieken te verzorgen. Ook blijft mij het lot bespaard van de ondernemer die de deuren heeft moeten sluiten en nul omzet heeft, maar wel kosten. Ik hoef alleen maar aan mijn boek te werken. Tegen de tijd dat ik daarmee klaar ben, zijn zeven miljoen Nederlanders besmet en is bij de overgrote meerderheid de ziekte meegevallen. Scholen, restaurants en landsgrenzen zijn weer open en de boekhandels hebben weer normale openingstijden.

  
 
Kreupele slak
En toch vorderde deze week het zetwerk aan de roman met het tempo van een slak die afremt in de bocht. Ieder moment kijk ik naar Reuters en nu.nl voor de laatste stand van zaken qua coronacrisis.
Die raakt mij persoonlijk. De bruiloft van mijn oudste zoon ging niet door, inclusief de huwelijksreis naar Japan. Mijn middelste zoon verkoopt trainingen aan middelbare scholen en moet misschien personeel ontslaan. De jongste kweekt groentes voor restaurants en die zijn gesloten. Mijn dochter werkt in Bazel en stuurt foto’s van lege kantines. Het is in Zwitserland net zoals hier.
Mijn eigen, vooruitbetaalde reis naar Bhutan is eveneens geschrapt. De reisleider probeert geld terug te krijgen, maar Bhutan is straatarm en wij zijn niet de enige gedupeerde toeristen. En sinds heden mag ik niet eens meer naar Den Haag reizen om mijn 94-jarige moeder te bezoeken. Dement als ze is, geniet ze nog enorm van mijn bezoeken. Als deze crisis voorbij is, herkent ze me waarschijnlijk niet meer.    


Twee lange weken
Ik neem me voor om er aanstaande maandag weer voluit tegenaan te gaan. Of dat lukt? De stations en kantoren zijn dan ook leeg, op de straten loopt een ouder met een kinderwagen en holt een jogger. Dat is het. De dreun van de naburige ringweg is verstomd en er vliegen nog maar heel weinig vliegtuigen over. Overal heerst een verlammende stilte.
Mijn hoop is gevestigd op maandag zes april. De RIVM hoopt dan een aantal beperkingen op te heffen. Dat klinkt ongeloofwaardig, want zes april is binnen twee weken. Dat is snel, maar als we iets van de crisis hebben geleerd, is het dat er in veertien dagen veel kan gebeuren. Ook in positieve zin.
De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld




vrijdag 13 maart 2020

Journalisten claimen virusvrijstelling

Ik krijg een sterk gevoel van déjà vu bij de strijd tegen het coronavirus. Heel lang geleden, in de sixties en seventies, was Frankrijk nog een cultureel gidsland. Films van Jean Luc Godard (Weekend, 1967) waren hot. Actrices als Simone Signoret werden gevraagd door Hollywoodproducers. En de boeken van existentialisten als Jean Paul Sartre (De verveling, 1938 Wegen der vrijheid, 1945-1949) en zijn levenspartner Simone de Beauvoir (De mandarijnen, 1954, De tweede sekse, 1949) waren must reads. Wie Frans las, had een groot financieel voordeel. In de Nederlandse vertaling waren de boeken dik en duur, de Franse Livres de poche handzaam en in Frankrijk zeer betaalbaar.


Meteen vastgelopen
Tot de groep rond Sartre behoorde de ook in het Frans zeer leesbare Albert Camus. Net als de andere existentialisten beschreef hij ethische dilemma’s, onder andere in De pest (1947). Jean Paul en Simone staan al decennia lang stof te verzamelen in mijn boekenkast. Het beduimelde pocketboek van La peste heb ik toevallig laatst herlezen voor dit  blog. Camus beschrijft namelijk een aspirant romanauteur in de wegens de ziekte geïsoleerde stad. Die is blijven steken in varianten van de eerste zin van zijn roman. Aan die valkuil ben ik in ieder geval ontkomen.

Beroepsmatige buitenstaander
Als ex-journalist identificeerde ik me natuurlijk met de collega die Camus beschrijft. Hij is in de hem vreemde stad voor een reportage en kan ineens niet weg. De man heeft moeite om dat te accepteren. Hij woont en werkt ergens anders en is alleen even in de stad voor een klusje. Hij ziet het drama om zich heen, maar heeft er niks mee te maken. Hij is niet bang om ziek te worden, de pest is een probleem van de locals. De epidemie zou hooguit een onderwerp voor een artikel kunnen zijn, maar de hoofdredacteur heeft daar geen behoefte aan.

Andermans probleem
Het déjà vu betreft niet alleen de maatregelen tegen de ziekte, maar de houding van de journalist. Ik heb ook steeds het idee dat de coronacrisis iets is van overheden en andere mensen. Dat het virus mijn Amsterdamse woning betreedt, kan ik me niet voorstellen. En mijn geliefden zonder kus te begroeten, vind ik barbaars. Zul je net zien dat juist mijn naasten besmet raken. Juist mensen als ik zouden in quarantaine moeten. Preventief.
P.S. De drieweekse reis naar Bhutan (zie vorige post) is afgelast
De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld

vrijdag 6 maart 2020

Ontwrichtend virus kan tijd opleveren

Het coronavirus knaagt aan allerlei plannen. Eind deze maand zou ik voor drie weken vertrekken naar Bhutan. Dit autoritaire Himalayastaatje zelf meldt nog geen besmettingen, maar we reizen erheen via India. Daar mogen we rekenen op strenge gezondheidscontroles, al geldt voor het Noordoosten geen reisverbod. Nog niet.



Huwelijksreis naar Japan
En dan is er het huwelijk van mijn oudste zoon, op dinsdag 24 maart. De volgende dag wil het echtpaar op huwelijksreis naar Japan. Daar zijn alle scholen gesloten in een poging het virus te isoleren. Of dat lukt is de vraag. Een andere vraag is, of de Japanners reizigers blijven toelaten uit het besmette Nederland.
De hoop is, dat de ziekte de westerse wereld in het najaar niet langer ontwricht. De alarmistische voorspellingen over ebola en sars zijn immers ook niet uitgekomen. Het kan natuurlijk ook zo zijn, dat de ziekte zich blijft verspreiden tot ze zich overal gevestigd heeft. Zoals de pest in de Middeleeuwen, maar dan veel minder dodelijk. De tijd zal het leren. De kleuren op het kaartje geven het tijdstip aan waarop de pest een gebied bereikte. De epidemie begon in 1347 op De Krim (Oranje) en eindigde in Noord-Rusland (Rood).
Zoals het hoort
Volop afleiding dus, terwijl de eerste versie van het zetsel alle aandacht vraagt. Het leek allemaal simpel: de tekst laten inlopen in het zetprogramma InDesign en een drukker zoeken. De werkelijkheid blijkt weerbarstig. InDesign stelt me voor talloze keuzes. Natuurlijk moet ik het type letter en de grootte bepalen. Het moeilijkste probleem blijkt echter het wit. Hoeveel wit wil ik rond de tekst, tussen de regels, tussen de woorden en tussen de letters. Gelukkig heb ik een dtp’er ingehuurd, want  mijn eigen kennis van InDesign is volkomen weggezakt.
Ik ben geen grafisch toptalent en immuun tegen het innovatievirus. Ik wil een zetsel maken zoals het hoort, professioneel en tijdloos. Helaas blijkt dat ook hier qua technische specificaties vele keuzes nodig zijn, met het risico dat ik toch een vernieuwer word. Door onkunde. De tijd zal het leren, misschien drie weken eerder dan gepland.  

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld