vrijdag 25 augustus 2023

Linkshandige is en blijft een buitenbeentje

Stranger in a strange land, dat ben ik. Niet dat ik op Mars geboren ben en op de aarde moet leven, zoals de hoofdpersoon in het gelijknamige boek (1961) van de late Robert Heinlein. Het is erger: ik ben linkshandig in een rechtshandige wereld. Een auto, een schaar, zelfs een kartelmes zouden er anders uitzien in een linkse wereld.


Links soort ADHD
Op de basisschool bestond linkshandigheid niet. De onderwijzers zagen je als brutaal, weerspannig of dom, maar nooit behoorde je tot die één op de tien mensen – drie per klas – waarvan de hersens anders zijn, zoals ADHD-mensen fundamenteel verschillen van de meerderheid die de dienst uitmaakt. De minderheden moeten zich aanpassen. Ik heb rechts leren schrijven, maar had er altijd een onvoldoende voor. Ook bij het kruisjes slaan – ik ben opgevoed door nonnen, broeders en paters – aarzelde ik altijd, omdat ik van nature de verkeerde hand wilde gebruiken. Dat werd niet begrepen.

Kranen en jasjes
Nu de rechterhand door mijn ziekte goeddeels onbruikbaar is geworden, besef ik hoe rechtshandig de wereld georganiseerd is. Ik deed noodgedwongen veel rechts, onhandig, maar ik deed ze wel. Nu ontdek ik waarom. Sommige kranen zijn lastig te bedienen en in de winkel hangen de jasjes voor mijn gevoel verkeerd om. Eén voordeel heeft mijn linkszijn: daarmee kan ik nog steeds korte woorden schrijven, zoals mijn handtekening. Heel handig als je huizen moet aan- en verkopen en een levenstestament wil afsluiten voor het geval je wilsonbekwaam wordt. Dat laatste is zonder je persoonlijke handtekening zelfs onmogelijk. 

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam


vrijdag 18 augustus 2023

Koloniale wereld was zo overzichtelijk

In de koloniale tijd was de wereld simpel, ontdekte ik tijdens het afscheid van mijn verzameling 19-eeuwse pamfletten. Een kwart van de wereld werd vanuit Londen bestuurd en tien procent vanuit Parijs. Portugal heerste onder meer over Mozambique en Angola en ook Nederland was een land om rekening mee te houden. Het had immers 50 miljoen inwoners, zoals koningin Wilhelmina niet moe werd te betogen. Die overzichtelijke, goeddeels vanuit Europa bestuurde wereld ligt echter ver achter ons en uiteenzettingen over de rol van Frankrijk in Indochina uit die tijd kunnen in de vuilbak.


Soedanees katoen
Het was een overzichtelijke wereld vol vertrouwen in het eigen kunnen. Zoals het Project du Niger in de jaren twintig. De Britten hadden de Soedan als “binnenlandse” katoenleverancier, maar Frankrijk
niet. Toen kwam iemand op het idee om katoen te verbouwen in de binnendelta van de Niger. In Midden-Mali, ten zuiden van Timboektoe, waaiert deze rivier uit over tienduizenden hectaren. Enige waterbeheersing – de rivier zwelt op door najaarsregens –  is noodzakelijk. Verder is de streek dun bevolkt, maar dat was voor de koloniale macht geen bezwaar. De Afrikanen werden naar verwachting aangelokt door de mogelijkheden om hun lot te verbeteren. Bovendien waren er mogelijkheden om zachte dwang uit te oefenen en gestraften hadden natuurlijk geen stem in waar ze woonden.

Gecompliceerde wilden
Juist het gebrek aan volk werd het project fataal. Céline heeft in de jaren dertig een zeer kritisch boekje over de onderneming geschreven, De kanker van de Niger genaamd. De auteur van Reis naar het einde van de nacht (1932) betoogt dat er van de gunstige arbeidsvoorwaarden niks terecht kwam en mensen geen reden hadden om aan het project deel te nemen en zich op den duur niet lieten dwingen.
Het was kenmerkend voor veel koloniale projecten. Het initiatief kwam van mensen die het land onvoldoende kenden en ze voorzagen in de behoeften van het moederland. Dat zij ook voor de locals voordelen moesten hebben, daar werd luchtig over gedaan. Die primitivo’s zaten vaak ingewikkeld in elkaar en de kolonialen hielden de zaken graag overzichtelijk.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of
michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Open op de klaplijst Reageer als en klik op Naam/URL. Voer je naam in en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam


vrijdag 11 augustus 2023

Rillen op het zoutpad

Typisch Brits, Het zoutpad (2018) van Raynor Winn. De wandeling langs de kust van Cornwall is slecht voorbereid en is een litanie van klachten. Was het niet een landgenoot van Winn die een noodlottige Zuidpool-expeditie ondernam, waarbij de pony’s als eerste stierven en tenslotte alle mensen? Scott’s mannen waren op 16 januari 1912 op de Pool, een maand na de Noor Amundsen. Ondanks zijn geklungel geldt Scott in het Verenigd Koninkrijk als held.


Onder de trap
De slechte voorbereiding van Winn wordt gedeeltelijk verklaard door de omstandigheden. Zij was failliet en had zich met haar man Moth onder de trap verborgen, terwijl de deurwaarders trachtten binnen te komen. Daar, onder de trap, vond ze een beschrijving van een tocht over het zoutpad. Omdat ze niks zag in een gemeentewoning en haar man een dodelijke ziekte had was de keus duidelijk. Zijzelf en de gedweeë Moth zouden hun bedrijfje in Wales achter zich laten en gaan wandelen. Wild kamperen in een goedkoop tentje in dunne slaapzakken, levend op noedels omdat die goedkoop waren. Hun budget was een uitkering van 25 pond per week, zo’n 115 euro per maand voor twee personen.


Moth of ik
"Virtueel eten" door te kijken naar iemand die met smaak at, hielp weinig. Behalve over honger gaat het Zoutpad over nat zijn en kou lijden. Cornwall mag in het VK de hoogste gemiddelde temperatuur hebben, dat betekent niet dat het er zonnig en droog is. Soms is het dat, zoals in Nederland.
Geen ideaal klimaat voor een zieke vijftiger, maar zijn vrouw besteedt er weinig aandacht aan. Als hij na thuiskomst weer ziekelijk wordt, sleept ze hem mee naar Noord-Schotland, in de mening dat hij van het buitenleven beter wordt. Maar de hersenziekte woekert voort. Zijn diagnose is Cortico Basaal Syndroom, een soort Parkinson. Dat heb ik ook, maar de figuur Moth roept bij mij weinig herkenning op. Hij heeft bij voorbeeld steeds pijn. Maar het belangrijkste is dat zijn evenwicht verbazend goed is. Moth wandelt moeiteloos duizend kilometer over steil rotspad. Ik heb al problemen met een kleine oneffenheid. Misschien heeft Moth helemaal geen CBD. Of ik.

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam

 

vrijdag 4 augustus 2023

Gearmd leer je de mens kennen

De Fransen kussen vaak, net als de Russen en de Arabieren. De Amerkanen huggen meer en de Indonesiërs knuffelen vaker. Wij doen bij begroetingen van alles wat, al is het kussen sinds corona minder geworden. Maar minimaal, want Nederlanders raken elkaar weinig aan, de mannen nog minder dan de vrouwen. Dat is hetzelfde gebleven.

Verliefd of allochtoon
Gearmd over straat gaan doen alleen geliefden en allochtone meisjes. En ondergetekende, sinds de ziekte mijn evenwichtsgevoel heeft verzwakt, met mannen en vrouwen. Het vaakst loop ik overigens met mijn vrouw hand in hand en dat is heel natuurlijk, omdat Angeline en ik dat vanouds doen. Sinds mijn neurologische aandoening is ze wel bepalender geworden, met name wanneer ik moet stoppen bij het oversteken. Wanneer ik bezig ben met lopen, kan ik namelijk niet ook het verkeer in de gaten houden.  

Natuurlijk veilig
Met één vriendin liep ik in het verleden ook wel eens gearmd. Dat we dat nu uit noodzaak doen, maakt weinig verschil. Het is prettig.
De beste ervaring qua veiligheid heb ik met één van mijn rijzige, gespierde zonen. Zonder aarzeling geeft hij mij een arm bij het oversteken en zodra ik bij het lopen wankel, voel ik zijn steun, hij waakt over mij.
“Je zult het wel prettig vinden,” zei een vriendin over mijn nieuwe ervaring met iemand voor wie ik speciale gevoelens had. Dat het fijn was, bevestigde ik: ”maar je kon wel merken dat hij vaker wandelde met invaliden.”

De eenvoudigste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam