Best eng om nu op vakantie te gaan

Ik ga eindelijk met vakantie en dat vind ik eng. Tot nu toe is de productie van Te grijs zeer voorspoedig verlopen. Op 1 juni had ik alleen een ambitieus plan om 2500 woorden per week te produceren plus een geïllustreerd blog over het creatieve proces. Eind dit jaar zou ik dan een kladtekst van 50.000 woorden klaar hebben.
Ik ben nu nog geen drie maanden verder en de teller staat al op 35.585. De reacties op de tekst zijn per saldo heel positief, Met de blogs zijn de zaken ook boven verwachting verlopen. Dit blog is nummer 13. De 12 vorige afleveringen zijn 683 keer opgevraagd, dus 57 keer per blog.

Wilde rit zonder kramp
Van schrijfkramp heb ik Goddank tot nu toe nooit last gehad. Op elke productiedag heb ik binnen een paar uur de geplande hoeveelheid woorden ruimschoots gehaald. Op 22 juni schreef ik zelfs 1011 woorden en met veel plezier ook. Ik heb grote behoefte om deze wilde rit te onderbreken om na te denken over de verdere marsroute. De grote vraag is echter of de stroom bij mijn terugkomst uit Spanje weer op gang komt. Ik zal volgende week in de kathedraal van Cordoba een kort gebed omhoog sturen, meer kan ik niet doen. In mijn blog van 12 september hoor je hoe het mij bij terugkeer vergaan is.

Voorbeeld van Diederik en Claudia
De plannen voor Spanje zijn nog vaag. Angeline en ik zullen ons laten leiden door het voorbeeld van Diederik en Claudia die op pagina 68 een dorpje op Sicilië bezoeken.
“Ze dronken een espresso aan de bar van een café en liepen hand in hand de dorpsstraat af. Ze bestudeerden een doodsbericht op de muur van een vervallen huis, keken toe hoe een oude vrouw in het zwart vanuit de schaduw de zonovergoten straat overstak en wezen elkaar op wegschietende hagedissen. Precies in de pas waadden ze door een melange van licht, geur en geluid, de tijd was onbelangrijk, het doel van de tocht nog een verrassing. Het was één van die momenten dat alleen het hier en nu telde en zij tweeën het centrum waren van het universum.”
dat was het. Ik sluit nu af en ga naar Sail. Zondag vliegen we.

Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld. Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld.

 

 

 

De pen is een wapen, schrijven is imperialisme

Ik heb nu twee derde van mijn tekst in klad gereed, maar zoek nog naar de juiste strategie. Ik schrijf iedere werkdag een fikse portie nieuwe kladtekst, fatsoeneer oude fragmenten aan de hand van commentaar van de meellezers en plan nieuwe scenes. Het is me intussen niet meer duidelijk in welke fase van het proces ik me bevindt en welke de fases van het proces moeten zijn. Een boek, voor twee euro gekocht in een kringloopwinkel, gaf me meer inzicht.

Plannen vaak vaag
Het was niet een van de talrijke gidsen voor het schrijverschap, maar een historische studie: Europa’s koloniale eeuw van mijn oude hoogleraar Henk Wesseling. Met scherpzinnigheid en humor beschrijft hij hoe de westerse landen en Japan in een paar decennia van de negentiende eeuw grote delen van de Derde Wereld annexeerden.
Het begon meestal met een grove afbakening van het gebied en een vaag plan van aanpak. Vervolgens bezette de koloniale macht een aantal strategische locaties. Vandaaruit verkenden troepen het gebied en ontsloten het. In laatste fase bedachten de bezetters een hiërarchisch structuur en voerden die in. Zo veranderde een vrij willekeurige verzameling landschappen en volkeren in een keurige kolonie.

Rommelige verzamelingen
Het viel me op hoeveel deze fases lijken op het schrijven van een boek. Eerst is er de definitie van het terrein en wat de schrijver daarmee wil. In mijn geval wil ik een roman schrijven over een 60-jarige man uit de Nederlandse middenklasse. Dan komt de bezetting van strategische punten: de synopsis met de ankerpunten van de verhaallijn. Hierop volgt de ontsluiting van het gebied door het beschrijven ervan in kladtekst. De afsluitende fase is die van de organisatie van de tekst met alle personages en hun acties op verschillende locaties in een hiërarchie van hoofdstukken. Op die manier verandert een rommelige verzameling tekst in een helder en goed leesbaar verhaal.

Schrijven
Het zou efficiënter zijn om al in een vroeg stadium een hiërarchische structuur te bedenken en daar vervolgens de nieuwe tekst in onder te brengen. Het is mij niet gelukt. Ik wist onvoldoende van mijn werkterrein en ben het nu al schrijvend aan het ontsluiten. Deze fase is onvermijdelijk en kan niet worden overgeslagen. Dit te aanvaarden, heb ik geleerd van de geschiedenis. Zo zie je: de pen is een wapen en schrijven een (onschuldige) vorm van imperialisme.

Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld. Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld.

 

 

 

Je bedenkt het en nu zit je er aan vast

Veel lezers van dit blogje hebben als journalist of tekstschrijver gewerkt. Bij dat beroep hoort de droom om uiteindelijk een grote roman te schrijven. Anderen komen uit de wetenschap en willen wel eens vrijuit schrijven, zonder methodologische verantwoording en voetnoten. Ik maak me sterk dat de meeste lezers al een keer aan een verhaal zijn begonnen of al fictie hebben gepubliceerd. In dat geval zullen ze zich herkennen in de volgende vraag: hoe serieus neem je je fantasie? Als je iets bedacht hebt, is dat dan een vaststaand feit waarop je voortbouwt? Of ga je twijfelen en verander je iets drie keer om tenslotte te constateren dat het een onbenullig detail is en weg kan?

It’s raining men-showergel
Al in mijn derde blog schreef ik, dat Diederiks collega Iris naar bloemenhoning ruikt. Zeven blogs later heb ik helaas nog geen duidelijk idee van die veelzeggende geur. Ik vertelde dat tegen mijn dochter Miesja die meteen energiek zei: “dan gaan we dat uitzoeken”. Dus fietsten we naar de Kalverstraat en vroegen in zeven zaken met geurende verzorgingsproducten naar iets met honinggeur. De keus was ruim, maar het was het steeds nét niet.
“Kunt u iets meer vertellen?” vroegen de medewerkers. ”Waar hebt u die geur geroken of voor wie is die bedoeld?”
Miesja vertelde dat ik een boek schrijf waarin een van de personages naar honing ruikt en dat ik nu wil weten welke geur het precies is. Het was een absurd verhaal, maar het motiveerde wel. We kregen onder meer Maruka Honey Shampoo aangereikt, Honey I washed the Kids-zeep, Honey Trap-lippenbalsem en It’s raining men-showergel aangereikt. Pas in de zesde winkel, bij Douglas, was het raak. Alien-parfum van Thierry Mugler, daar rook Iris naar, een chique geurtje. Helaas bleek het parfum op basis van amber, niet van honing.

Dan maar niet chique
“Dan is het dit niet,” zei ik.
”Is dat nou omdat het zo duur is?” vroeg Miesja, want ze kent mijn schraperigheid. Dat speelde in dit geval echt geen rol. Het was de honing die ik miste.
“Maar Diederik weet dat toch niet?” zei mijn dochter terecht. “Hij gaat in die vergadering toch niet vragen of er echt honing in haar verzorgingsproduct zit?”
Ik aarzelde lang. Bij de Etos hadden we iets geroken dat heel dicht in de buurt kwam, maar de Etos is natuurlijk wat gewoontjes. Ik wilde Iris graag een vleugje chique geven, maar de feiten lagen nu eenmaal anders. Ik rook nog een keer aan de honey & milk shower cream, pakte een fles en wilde afrekenen.
“U kunt er nog een pakken, meneer, ze zijn twee voor een prijs, ” zei de kassière. Ik ging meteen terug voor een tweede fles, want ik ken Iris nu. Ze laat zo’n voordeeltje niet schieten. Het is een intelligente en succesvolle vrouw, zonder kapsones. Fijn om haar in mijn verhaal te hebben.

Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld. Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld.

 

Meelezers willen betere behandeling pensionado's

De meeste oordelen over de kladtekst zijn binnen en in het algemeen zijn ze positief en bemoedigend. Sommigen hebben kritiek op  de lichte ironie in bepaalde scènes. Een ervan gaat over Diederiks angst voor het zwarte gat van de pensionering. Hij en echtgenote Claudia bezoeken op advies van een vriendin een trendy kunstexpositie in Amsterdam. Geen show van meesterwerken, maar een depotselectie van televisiepersoonlijkheden. Diederik en Claudia bekijken de collecties en gaan dan voor Kaffee und Kuchen naar het museumrestaurant. Hier volgt de tekst.

fragment 1:Twee stents
“De meeste tafeltjes zijn bezet door ouderen die duidelijk alle tijd van de wereld hebben. Als Claudia naar de wc is, luistert Diederik naar de gesprekken. Over de expositie wordt weinig gepraat, die hebben ze bekeken, dat is klaar. Medische kwesties staan nu weer centraal.
“Gelukkig konden ze nog net een stent plaatsen,” zegt een heer aan het tafeltje naast hem.
”Ik heb er nu twee,” biedt zijn gesprekspartner tegen hem op. “Het maakt alle verschil.”
Iemand heeft op de tafel van Diederik een krant achtergelaten. Vijftigplusser kansloos op arbeidsmarkt staat er in grote letters Hij heeft het vaker gelezen, maar nu is hij zestig en vreest hij voor zijn baan. Hij zal geen nieuwe vinden en dan pensionado zijn.”

 

fragment 2: Verse spritsjes
“De heren naast hem maken blije geluiden. Ze krijgen spritsjes bij de koffie. Geen saaie verpakte koekjes, maar verse sprits. Een van de mannen, vlotter dan de andere, maakt er een grapje over tegen het meisje dat behalve koffie met sprits ook saucijzenbroodjes voor hen neerzet. De heren zijn niet dik, maar hebben een flinke buik. Net als meer bezoekers kijken ze uit het raam, waar hagel neerslaat op de straat en haar schaarse gebruikers.
“Achteraf een geluk dat mijn fiets zonder stroom stond,” merkt de vlotte op. ”En dat parkeren valt wel mee, ik vind het niet erg om een stukje te lopen en ik heb een paraplu.”
Iets verderop zit een grijs echtpaar met bijna identieke kleren te zwijgen. Ze hebben hun spritsjes op en beginnen nu aan de appeltaart. Geleidelijk voelt Diederik zijn keel dichtknijpen. Deze onthaaste wereld van de gepensioneerden zal ook zijn wereld worden.”

Retouchering gewenst
Een meellezer vindt het fragment hierboven een onsympathieke karikatuur van de pensionado’s. Hun levens hebben veel meer inhoud dan Diederik ziet. Ik heb moeite met die kritiek. Natuurlijk ziet Diederik een karikatuur van de situatie. Dat is namelijk de reden voor zijn angst. Andere meelezers waarderen de scene als leuk en doelmatig. Toch vinden ook zij dat ik de ouderen met iets meer warmte moet neerzetten, dat leest prettiger. Ik vind het verwennerij. Mijn gepensioneerden zitten lekker warm bij de koffie te chillen, terwijl het buiten hagelt. Ik verras ze met verse spritsjes en nu moet ik ze ook nog retoucheren met een warm penseel. Het zij zo. De lezer heeft altijd gelijk.

Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Wil je reageren? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld. Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld.