Duitsers
zijn sowieso sentimenteler dan
Nederlanders en dompelen zich graag in Sehnsucht,
zeker als ze veel bier hebben gedronken. Op het stadsstrand van het
schilderachtige Marburg, tussen de studenten met hun jonge lijven, kreeg ik er een
hevige aanval van. Heimwee was het naar mijn jeugd, toen alles nog vóór me
lag en alles nog mogelijk was.
Pittoreske ambiance
Marburg is natuurlijk typisch Duits. Vanaf de rivier klimmen straatjes met vakwerkhuizen op naar het imposante Schloss dat het stadje bekroont. Het Leiden waar ik in de jaren zeventig studeerde was plat en de burcht was klein en lag ergens achteraf. Maar oud was het wel. Ik had een kamer in een 18de-eeuws huis tegenover het 17de-eeuwse weeshuis en liep over de kinderhoofdjes langs de gotische Hooglandse kerk naar de colleges in een middeleeuws klooster aan een verstilde gracht. Het was een ideale ambiance voor een geschiedenisstudent, net als Marburg.
Terug op
Brideshead
Het verlangen naar de
jeugd is universeel. In de Oosterse mythologie gaat Gilgamesj op zoek naar het
kruid dat je altijd jong houdt. In zijn verslag van het beleg van Troje
staat Homerus uitgebreid stil bij de
jeugdigheid van de Griekse helden Ajax en Achilles. Return to Brideshead van de Britse schrijver Evelyn Waugh, een
klassieke roman en filmserie, staat in het teken van de heimwee naar de studententijd.
Het is in Oxford dat de adellijke Sebastian door het raam kotst van
hoofdpersoon Charles. Als hij ontnuchterd is, maakt hij zijn excuses en zo
raakt Charles bevriend met hem en zijn zus Lady Julia, op wie hij verliefd
wordt. Sebastian raakt aan lager wal en de relatie met Julia loopt fout. Hun
voorouderlijke landhuis Brideshead wordt een militaire basis, waar de intussen
getrouwde en gescheiden captain
Charles terugblikt op de Oxfordtijd toen alles nog goed ging en vol belofte was.
Sombere
traditie
Mijn partner, die ook in
Leiden heeft gestudeerd, deelde mijn Sehnsucht
niet. Ze beleefde veel plezier aan Return
to brideshead, maar kijkt terug op haar overigens succesvolle studietijd
als een aaneenschakeling van gemiste kansen en onbevredigende relationele
experimenten. Zij sluit zich daarbij aan bij de Nederlandse traditie van
sombere terugblikken op de formative
years, waarvan Philip Huff’s Niemand
in de stad de meest recente is.
Even was ik uit het veld geslagen door haar reactie, daar op het stadsstrand
aan de rivier de Lahn. Toen bedacht ik dat we daar goed zaten, samen, en pakte
mijn hoge glas koel Weizen-bier. “Op
het heden,” zei ik en we klonken en namen een grote slok. Brouwen kunnen de
Duitsers, daarover zijn we het eens.
Met dank aan Cécile Sanders (research) en
Angeline Jansen (eindredactie)
De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld