vrijdag 25 november 2022

Op zoek naar vervulling

Over een gevoel van vervulling, daar zou het blog deze keer over gaan. “Dat je ineens weet dat het ok is dat je bestaat,” schreef ik aan mijn researcher. ”Het kan bij een examen zijn, je ontmaagding of bij een goede maaltijd.” Het antwoord was dat erg veel romans daarover gaan, waarbij het gewenste gevoel “gefnuikt wordt, want anders is het niet interessant”.


Grote James
In het verder ondoorgrondelijke Ulysses (1922) horen we Molly Bloom in vervoering. Ze spreekt Joyceaans: “then he asked me would I yes to say yes my mountain flower and first I put my arms around him yes and drew him down to me so he could feel my breasts all perfume yes and his heart was going like mad and yes I said yes I will Yes.”
Prachtig, zij het dat een 71-jarige man niet zo veel met een dergelijke scène aankan.  

Pieken in zang
Het tweede citaat van mijn researcher past beter bij mijn leeftijd. Het komt uit Anton Valens’ Een wagon vol duivels (2022). De hoofdpersoon heeft samen met vriend Stanley een band opgericht, die slechts matig succesvol is, maar ‘soms deden er zich vlagen voor – de langste duurde vier of vijf seconden – dat alles aan Stanleys zangbeweging op zijn plaats viel.’ Die geluksmomenten bij het samen muziek maken ken ik heel goed. Helaas is door mijn ziekte het einde van mijn muzikale activiteit in zicht.  

Een man zonder
Het derde citaat is van Oek de Jongs Man zonder rijbewijs (2022). De schrijver zelf is  overigens onlangs voor zijn rijexamen geslaagd, wat op zijn (en mijn) leeftijd een sterk gevoel van vervulling moet geven. In de roman wordt het gevoel opgeroepen door naar de zonovergoten zee te kijken en dat is mijn voorbeeld. Wat mijn lot ook moge zijn, naar de zee kijken moet toch af en toe nog kunnen.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of
michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw naam geplaatst 

vrijdag 18 november 2022

Op jongere leeftijd oud

Deze post gaat over boosheid. Omdat ik niet zo gezond ben als mijn ouders, net als veel kwakkelende generatiegenoten. Mijn vader verkneukelde zich op het moment dat hij als honderdjarige in de schijnwerpers zou staan en zijn geheim kon onthullen: nooit rauwkost eten.



Doorrookte generatie
De aandacht voor die mijlpaal is sterk verminderd. In zijn woonplaats Den Haag wonen 101 honderdplussers (1 januari 2021) en de burgemeester komt allang niet meer persoonlijk feliciteren.
Mijn vaders advies om geen rauwkost te eten is uitzonderlijk, maar zeker is dat zijn generatie opgroeide met doorgekookte groentes en volop dronk en rookte toen daar geld voor kwam. Het effect van de huidige strenge gezondheidsadviezen lijkt gering. Kennelijk speelt een andere factor een belangrijke rol. Zou dan toch die draadloze telefoon de boosdoener zijn? Of microplastics?
Mijn vader stierf een paar maanden vóór hij honderd werd.

Vroeger boos
Ik weet natuurlijk dat de ouderdom met gebreken komt, maar dat ik op mijn 71-ste al geen auto meer kan rijden omdat mijn reacties te traag zijn, gaat ver. Hetzelfde geldt voor mijn onvrijwillige afscheid van gitaar spelen en met de hand schrijven.
Het komt allemaal tien jaar te vroeg, hoor ik ook om mij heen, vooral van mannen. Mijn vader was op het laatst een archetypische, vergramde oude man. Ik ben hard op weg zijn voorbeeld te volgen en ik ben de enige niet.

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw naam geplaatst


vrijdag 11 november 2022

Is jouw relatie crisisbestendig?

Het begint bij meer en meer mensen te dagen dat er een diepe en langdurige recessie aankomt. De overheid geeft geld uit alsof er geen morgen bestaat, maar tegelijk rijzen de prijzen de pan uit, zodat de koopkracht per saldo daalt. De caféterrassen zitten vol, maar hoelang zullen de mensen de rekening nog kunnen en willen betalen? Het eigen huis daalt in waarde en hoewel het een non-cash item is, voelt het als verarming.
De volledige werkgelegenheid kan zó omslaan in werkeloosheid, mede doordat veel mensen een nulurencontract hebben of zzp’er zijn. Wij kunnen ons dat nog niet voorstellen en daarin ligt waarschijnlijk de oorzaak van de boom to bust-beweging waarbij onredelijk optimisme verandert in onredelijke somberheid.


Voedsel overtollig
De conjunctuurbeweging is een kenmerk van het kapitalisme en bestaat dus sinds de negentiende eeuw. De Grote Depressie van de jaren dertig is in 1934 onder andere beschreven door de Amerikaanse Josephine Johnson, die haar roman Now in November begint met de constatering dat “nothing is really finished and left behind forever”. Waarom de mais van haar vader jaar op jaar te weinig opbrengt om de lening van de bank af te betalen, is onduidelijk. Wel is duidelijk dat andijvie meer oplevert, maar daar wil paps niet aan. Hij plant opnieuw mais en verwacht die eindelijk voor een normale prijs te kunnen verkopen.
John Steinbeck uit in The grapes of wrath zijn verontwaardiging over het lot van de uit Oklahoma verdreven boertjes die in Californië honger lijden, terwijl voedsel als onverkoopbaar wordt vernietigd. Wat er aan de hand is, weet hij niet en de crisis was al tien jaar bezig toen The grapes verscheen. Ook in dit boek past de vader zich niet aan de nieuwe situatie aan: hij is nutteloos.


Blije yuppen
Van recenter datum zijn Die Glücklichen (2015) van Kristine Bilkau over een celliste en een dagbladjournalist. Zij zijn gelukkig in hun yuppenbuurt, tot zij vervangen wordt door een computer en hij na de verkoop van zijn krant zijn baan dreigt te verliezen. Dat heeft zijn weerslag op hun relatie, hoewel zij niet door honger of kou bedreigd worden. Het is alleen hun gerieflijke bestaan dat op de tocht staat. Zij konden de problemen voorzien, maar wilden dat niet. Net als nu.   

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)
De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw naam geplaatst 

donderdag 3 november 2022

Griezelschrijvers weggegooid, op Poe na

Ik heb net mijn pockets met griezelverhalen weggegooid. Ik heb ze gekocht op de middelbare school en toen gelezen. Het genre is nu in mijn fysieke bibliotheek alleen vertegenwoordigd door Tales of mystery and imagination van de Amerikaan Edgar Allan Poe (1809-1849). Niet dat ik verwacht het nog te lezen: mijn leven zelf is eng genoeg met allerlei medisch onderzoek. De Tales zijn echter gebonden en staan mooi in de boekenkast.



Een van de woningen van Poe is te bezichtigen in de New Yorkse wijk The Bronx, toen nog heel landelijk. Het is een schattig huisje, dat doet vergeten hoe moeilijk Poe’s leven was. Zo overleed hier zijn geliefde, een nichtje met wie hij getrouwd was toen zij dertien was. Zij kreeg tuberculose, toen een dodelijke ziekte. Naar aanleiding van dit sterfgeval schreef hij het beroemde gedicht The raven (“…said the raven nevermore”). Ondanks dit en andere successen verkeerde Poe voortdurend in geldnood, gokte en was aan de drugs.

Vreemde feiten
Het beroemdst is Poe wegens verhalen als Ligeia. “I cannot, by my soul, remember when,  how, or even precisely where I first became acquainted with the Lady Ligeia”. Na een filosofische beschouwing over vrouwelijke schoonheid laat Poe Ligeia, lang na haar dood, terugkeren in de ogen van de tweede vrouw van de verteller, die eveneens doodgaat. De laatste zin is: ”Can I ever be mistaken. These are the full, the black, and the wild eyes of my lost love, the Lady Ligeia.”
Mooi is ook The facts in the case of M. Valdemar die op zijn doodsbed in comateuze trance raakt. Wanneer hij tenslotte na weken wakker wordt gemaakt, sterft hij alsnog en gaat meteen tot ontbinding over.

Proto-Holmes
Hoewel hij slechts in een paar verhalen optreedt, geldt Poe’s amateurdetective Auguste Dupin als de eerste van een lange reeks speurders zoals Conan Doyle’s Sherlock Holmes en Simenons commissaris Maigret.
“Residing in Paris during the spring and part of the summer of 18—,“ schrijft Poe zakelijk, volgt de ontmoeting van de hoofdpersoon met Dupin, de zonderling die ontdekt dat de moorden in de Rue Morgue door een mensaap zijn gepleegd. Poe is nooit in Parijs geweest, het is fantasie en hearsay, maar zijn tekst klinkt als een feitenrelaas.
Een groot man, die Poe. Ik ben blij dat ik de Tales heb gehouden. Voor in de kast, want griezelen doe ik al zonder Poe.

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw naam geplaatst