vrijdag 24 februari 2023

Een slimme meid is…

“Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid,” die Postbus 51-slogan moest vrouwen ertoe aanzetten qua inkomen op eigen benen te staan. Het kostwinnersprincipe in de bijstand werd per 1990 afgeschaft. Het idee was dat vrouwen vaker een relevante opleiding zouden volgen en een baan zouden nemen, wat ook gebeurde. Mannen bleven echter in veel sectoren de baas, wat in 2017 leidde tot de Amerikaanse Me Too-actie, die zich als een olievlek over het westen verbreidde. Overal bleken vrouwen hun charmes in de strijd te hebben geworpen, vaak noodgedwongen.



Rol van de vrouw
Vroeger was dat de gebruikelijke en vaak enige weg om als vrouw verder te komen. Niemand vroeg zich af waarom doktersvrouw Madame Bovary (Gustave Flaubert, 1865) geen baan had en Simon Vestdijk leed geen reputatieschade toen hij in 1951 De dokter en het lichte meisje publiceerde. In de triviaalliteratuur ontstond zelfs een apart genre: de doktersroman. De vrouw was gewoonlijk verpleegster, de man arts of chirurg. Na allerlei verwikkelingen werden ze een liefdespaar en steeg de vrouw aanzienlijk op de maatschappelijke ladder.

Vrouwen gepromoveerd
Tegenwoordig is het not done om via charmes hogerop te komen. Uitgeverij Harlequin heeft nog steeds succes met zijn doktersromans, al zijn de seksscènes iets explicieter en zijn de vrouwen upgegrade. De verpleegster is nu arts in opleiding (Harlequin, Doktersroman nr 95) of tenminste hoofdverpleegkundige (idem nr 100). Zij kunnen dus goed voor zichzelf zorgen. Eén ding is echter hetzelfde gebleven: in die romans staat de man nog altijd hoger op de maatschappelijke ladder dan de vrouw. Volgens de uitgever verwachten de lezeressen niet anders.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of
michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw naam geplaatst


vrijdag 17 februari 2023

Als het afscheid komt…

Mijn vrouw heeft moeite met mijn ziekte – en zij is de enige niet. De traagheid, de onhandigheid, de weer opspelende linkshandigheid, het is allemaal lastig. En dan is er het onvermijdelijke afscheid, voor altijd, want we geloven niet dat de overleden partner in de hemel zit te wachten tot de hereniging.


Gefrustreerde moordenaars
De idee dat we al onze geliefden na de dood terug vinden, leeft niet alleen in de katholieke traditie waarin Angeline en ik zijn opgevoed. Je vindt hem al in de Oudheid. Na het noodlottige omkijken van Orpheus of Euridice hem wel volgt, heeft hij het gehad met vrouwen en richt zich op jongens. Nadat hij door gefrustreerde vrouwen vermoord is, wordt hij eindelijk herenigd met zijn Euridice in de Elyseese Velden, de hemel van de Oudheid. Zegt de Romein Ovidius, want ondanks hun Griekse namen is er in die taal geen manuscript overgebleven dat hun verhaal vertelt. De verwachtingen waren hooggespannen toen de verbrande boekrollen in de enige bewaarde bibliotheek uit de Oudheid ontcijferd werden. Veel Griekse geschriften, maar niets over de muzikant Orpheus.   

Kwaliteitsdenken
Dat het afscheid dramatisch wordt, is zeker. Nog onbekend is het tijdstip, al is de kans dat ik de tachtig haal uiterst gering. Vóór die tijd zal mijn levenskwaliteit waarschijnlijk zo slecht zijn, dat euthanasie de beste oplossing is. Ook voor mijn vrouw, hoewel die nog lang niet op me uitgekeken is. Natuurlijk heeft ze altijd geweten dat onze relatie ooit zou eindigen.
“Zie het als het afscheid van een vakantieliefde,” zei ik troostend. Ze glimlachte. Nauwelijks zichtbaar, maar toch.  

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw naam 

vrijdag 10 februari 2023

Vakantieliefde maskeert vaak diepe kloven

Een vrouw gaat naar een hotel aan een van de Costa’s en een ober trekt haar aandacht. “Vind je niet dat hij een lekker kontje heeft?’’ vraagt ze haar vriendin, die dat bevestigt. Zo begint het, maar daar blijft het niet bij. Weldra smaakt ze de genietingen van een hartstochtelijke vakantieliefde, wekenlang, tot ze weer naar Nederland teruggaat.

Transatlantisch sap
Er is veel geschreven over vakantieliefdes, door vrouwen en mannen. Zoals Arnon Grunberg, die tijdens een Trans-Atlantische vlucht de sinaasappelsap van de vrouw naast hem over zich heen kreeg. Van het een kwam het ander en na de daad “bezwoeren we dat we elkaar snel weer zouden zien, want we hielden een beetje van elkaar”. Een beetje, want “zoals dat gaat, ik werd verliefd op een ander, en zij op haar baas, die ook op haar verliefd bleek te zijn.”

Niets eeuwige liefde: uit het oog, uit het hart. Een paar appjes, een telefoongesprek en daarna laven wij ons af en toe aan de mooie herinnering.  

Lokaal afscheid
Afscheid nemen voor altijd is zeldzaam, in de werkelijkheid en de literatuur. Een voorbeeld daarvan is Turkse vlinders (2008) van Stine Jensen. Daarin blijkt het definitieve afscheid niet een romantische, langdurige kus te zijn, maar een klapzoen. Hartstocht kan mensen verenigen die onoverbrugbaar ver van elkaar afstaan.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of
michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie verschijnt dan onder jouw naam.

vrijdag 3 februari 2023

Inhoud slaapliedjes van geen belang

Waarom zijn veel slaapliedjes onbegrijpelijk? Pas als oppas-opa vraag ik me dat af. Bij mijn eigen zoons zong ik ze gedachteloos, als een van de vele dingen die je doet als je het drie kinderen naar de zin moet maken die binnen vier jaar geboren zijn.

Gulzig schaap
Ik zong vaak Slaap, kindje slaap:
“een schaap met witte voetjes
D
ie drinkt zijn melk zo zoetjes”
Dat sloeg natuurlijk nergens op. Het schaap geeft melk (en wol).
Ook de tekst van Berend Botje is uitdagend. Hij ging uit varen, maar de weg was krom en leidde toch naar droomland Amerika.
Hop Marjanneke veronderstelt historische kennis over de betekenis van stroopminnende Marjannekes en dat de zin
“Gisteren was hier de Prins in het land
en nu die kale Fransen”
verwijst naar het begin van de Franse Tijd toen de Prins, in 1795, naar Engeland vluchtte en ons land 20.000 armlastige Franse soldaten moest kleden en voeden.

Grafgraven
Het kan zijn dat onbegrijpelijke liedjes op den duur verloren gaan, zoals de Digitale Bibliotheek voor Nederlandse Letterkunde suggereert. Het is ook mogelijk dat de inhoud er niet toe doet. Hoe verklaar je anders dat Japanse ouders hun baby liefdevol toezingen:
“Slaap, kindje, slaap.
Anders gooi ik je in de rivier.
Slaap, kindje, slaap.
Anders graaf ik je graf.”
In Italiaanse wiegeliedjes komen wrede Moren voor, in Braziliaanse dodelijke muggen. Niet geruststellend, maar volgens de Canadese professor Sandra Trehub gaat het niet om de tekst, maar om de manier van zingen. Als de ouders door het zingen ontspannen, doet de baby dat ook. Ongeacht de tekst.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw naam geplaatst