In de koloniale tijd was de wereld
simpel, ontdekte ik tijdens het afscheid van mijn verzameling 19-eeuwse pamfletten.
Een kwart van de wereld werd vanuit Londen bestuurd en tien procent vanuit
Parijs. Portugal heerste onder meer over Mozambique en Angola en ook Nederland was
een land om rekening mee te houden. Het had immers 50 miljoen inwoners, zoals
koningin Wilhelmina niet moe werd te betogen. Die overzichtelijke, goeddeels vanuit
Europa bestuurde wereld ligt echter ver achter ons en uiteenzettingen over de
rol van Frankrijk in Indochina uit die tijd kunnen in de vuilbak.
Soedanees katoen
Het was een overzichtelijke wereld vol vertrouwen in het eigen kunnen. Zoals het Project du Niger in de jaren twintig. De Britten hadden de Soedan als “binnenlandse” katoenleverancier, maar Frankrijk niet. Toen kwam iemand op het idee om katoen te verbouwen in de binnendelta van de Niger. In Midden-Mali, ten zuiden van Timboektoe, waaiert deze rivier uit over tienduizenden hectaren. Enige waterbeheersing – de rivier zwelt op door najaarsregens – is noodzakelijk. Verder is de streek dun bevolkt, maar dat was voor de koloniale macht geen bezwaar. De Afrikanen werden naar verwachting aangelokt door de mogelijkheden om hun lot te verbeteren. Bovendien waren er mogelijkheden om zachte dwang uit te oefenen en gestraften hadden natuurlijk geen stem in waar ze woonden.
Gecompliceerde
wilden
Juist het gebrek aan volk werd het project fataal. Céline heeft in de
jaren dertig een zeer kritisch boekje over de onderneming geschreven, De kanker
van de Niger genaamd. De auteur van Reis naar het einde van de nacht
(1932) betoogt dat er van de gunstige arbeidsvoorwaarden niks terecht kwam en mensen
geen reden hadden om aan het project deel te nemen en zich op den duur niet
lieten dwingen.
Het was kenmerkend voor veel koloniale projecten. Het initiatief kwam van
mensen die het land onvoldoende kenden en ze voorzagen in de behoeften van het
moederland. Dat zij ook voor de locals voordelen moesten hebben, daar
werd luchtig over gedaan. Die primitivo’s zaten vaak ingewikkeld in
elkaar en de kolonialen hielden de zaken graag overzichtelijk.
De eenvoudigste manier om te
reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het
reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen.
Open op de klaplijst Reageer als
en klik op Naam/URL. Voer je naam in
en gebruik als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan gepubliceerd onder jouw naam
Geen opmerkingen:
Een reactie posten