Feesten moet mogen

Mag je een feest organiseren terwijl miljoenen Oekraïners have en goed verloren hebben en/of in het buitenland bivakkeren, terwijl de achterblijvers door Russische granaten in stukken worden gereten? Heb je recht op gezelligheid en plezier terwijl de inwoners van de gigastad Shanghai wegens corona opgesloten zijn in hun kleine flatjes en ons eigen land zucht onder een gierende inflatie waarvan het einde nog niet in zicht is?     

Mijn vrouw en ik
Mijn vrouw (2 mei 1953) en ondergetekende (18 april 1951) hebben op Koningsdag onze traditionele verjaardagsparty gehouden. Vorig jaar was hij verlaat en het jaar daarvoor geschrapt wegens coronabeperkingen. Daarvóór hebben we elke Konings- en eerder Koninginnedag met familie en vrienden lol gemaakt. Ook tijdens de wrede oorlog in Syrië, de vliegramp in Oekraïne en tal van andere catastrofes, ver weg en dichtbij.
Natuurlijk verandert de betekenis van het event naarmate we ouder worden. We blikken vaker dankbaar op onze levens terug en denken minder aan de onzekere toekomst.

Dagboek voor Anne
Als je met het leed in de wereld rekening houdt, kun je nooit feesten. En wat het persoonlijk perspectief betreft, is Anne Frank ons lichtend voorbeeld. Op 12 juni 1942 werd zij 13 en dat werd gevierd. Zij kreeg zelfs als cadeau een roodgeruit schrift om een dagboek bij te houden. “Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen,” lezen we op de afbeelding in Rian Verhoeven’s Anne Frank was niet alleen (2019).
Vader Otto Frank moet hebben geweten dat zijn dochter vooral narigheid te wachten stond. De vorige maand nog was de jodenster ingevoerd en moesten joodse ingezetenen geld en sieraden inleveren bij de bank Lippmann Rosenthal. Van zijn Duitse contacten wist Frank dat dit nog maar het begin was. Toch zal hij blij zijn geweest die dag.

Op naar Bevrijdingsdag
Het lijkt het beste om het joodse spreekwoord te volgen: “leef matig maar vier alle feesten.” A.s. woensdag 4 mei herdenk ik de slachtoffers van de Nazi’s vlakbij op het Merwedeplein, bij het beeldje van Anne die vertrekt naar het achterhuis.
Donderdag zal ik Bevrijdingsdag vieren. En volgend jaar weer partyen op Koningsdag. We moeten het leed van de wereld de aandacht geven die het verdient, maar er niet steeds aan denken. Dat vermeerdert alleen maar de totale hoeveelheid ellende en lost niets op.

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld

Indianen veroverden de wereld

“Dus eigenlijk hebben de Indianen de wereld veroverd. Culinair dan.” Mijn vrouw zei het verbaasd, het was contra-intuïtief. We raasden over de snelweg, na een familiebijeenkomst in Noord Frankrijk. Hoewel de meesten bezorgd waren over de CO2-uitstoot en het tekortschietende energiebeleid van het rechtse kabinet, had niemand bezwaar tegen de afgelegen locatie van de meeting. Het gehucht Viller is moeilijk bereikbaar met het OV, zodat iedereen de vijfhonderd kilometer erheen per auto had afgelegd. Progressief zijn is vóór alles een levensgevoel

   

Slachtoffers gezocht
Talrijk waren de opvattingen die de aanwezigen in grote lijnen deelden. Het was klimatologisch vijf voor twaalf, kernenergie was onacceptabel en we moesten consuminderen. En de Indianen waren slachtoffers van het blanke imperialisme. Dat zij alle keukens van de witten veroverd hadden, paste niet bij het gevoel dat blanken de onderdrukkers waren en de mensen van kleur de slachtoffers.  

Vuist maken
Dat de Indianen door de witman schandelijk behandeld zijn, staat buiten kijf. Minder wordt er echter gesproken over het onrecht dat de Native Americans elkaar aandeden. Verbaasd over een van de talrijke indiaanse oorlogen, vroeg een blanke aan een stamhoofd of de Indianen niet beter samen een vuist konden maken tegen de opdringende kolonisten. Dat ging er bij de chief niet. Als het ene Indianenvolk betere jachtvelden had dan een ander, lag het voor de hand die in te pikken zodra de mogelijkheid zich voordeed. De kolonisten waren qua jachtvelden oninteressant. Zo simpel was het.

Wraakproduct
Hoe dom kan je zijn, vraag je je als superieure blanke af. Hoewel: superieur? In de plantenveredeling waren de indianen minstens onze gelijke. Hun tabak vond ingang bij alle volkeren en kan door de schadelijkheid worden gezien als de wraak van de roodhuiden. Zegenrijke uitvindingen van de Indianen, zo constateerden wij al kilometervretend, waren daarentegen de bruine boon, de mais en de “oerhollandse” aardappel.
“En de tomaat, natuurlijk,” zei ik. “Ik zou trouwens wel pizza lusten, als we eindelijk thuis zijn.”
“Goed idee’’, antwoordde mijn partner. “Maar dan wel een lekkere, zo’n échte Italiaanse.”

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld 

Verjaardag nooit business as usual

Ik denk dat iedereen wel iets doet om zijn verjaardag te vieren, al is het maar door de gelukwenskus van zijn partner in ontvangst te nemen of zichzelf te trakteren op een gebakje. Daarna is het bij velen business as usual. Ik behoor tot de minderheid die zijn verjaardag een gebeurtenis maakt waarvoor hij vrienden en familie uitnodigt. Ik heb al mijn verjaardagen gevierd; sinds mijn generatie in de kleine kinderen kwam na de vrijmarkt op Koninginnedag. De kinderen zijn intussen volwassen en we hebben een koning, maar woensdag 27 april hoop ik het glas te heffen op het bereiken van mijn 71-ste levensjaar.   

Bezorgde kinderen
De mensen die “er niks aan doen’’ hebben daarvoor uiteenlopende redenen. Ontkenning van het ouder worden is er een van. De verjaardagsgasten vragen onvermijdelijk “hoe oud word je nu precies” en dat wil je niet weten omdat je nog zoveel plannen hebt en de ouderdom met gebreken komt. Liever houd je het vaag en hanteert het motto ”je bent zo oud als je je voelt” en dat is altijd veel jonger dan de spiegel of de bezorgdheid van je kinderen je vertellen.
Een andere reden is de twijfel of de genodigden komen opdagen en het leuk vinden.

Onvergetelijke schooltijd
In de literatuur blijft het niet bij lege stoelen en ongemakkelijke stiltes. In Het feest (2019) van Dimitri Casteleyn viert de hoofdpersoon zijn 50^ste verjaardag uitsluitend om wraak te nemen op zijn gasten, die zijn kostschooljaren tot een hel hebben gemaakt. De sterke eerste zin van de roman voorspelt al weinig goeds: Ik vergeet nooit wat mijn moeder me op haar sterfbed zei. Wat moeders precies zei, lezen we pas op de volgende pagina: “Vier uitbundig elke dag die je krijgt. Het is zo voorbij.”
Wanneer de hoofdpersoon zijn stervende moeder ook nog vraagt “Mag ik met je mee?”  is wel duidelijk dat deze roman de lezer niet aanmoedigt tot verjaardagsviering.

Hetzelfde geldt voor het vaak opgevoerde toneelstuk The birthday party (1957) van Harold Pinter. Dit stuk is van een Pinteriaanse vaagheid, maar duidelijk is dat de viering eindigt met de ontvoering van de jarige door twee sinistere ongenode gasten.

Goed gezelschap
Ik denk dat ik mijn verjaardagen vier omdat ik dan de personen om me heen heb die mij vergezellen op mijn reis door de jaren. Natuurlijk ben ik op de leeftijd dat terugkijken aantrekkelijker is dan na te denken over wat de toekomst zal brengen. Evengoed ben ik op Koningsdag in gezelschap van mensen die van mij houden. Het wordt zeker gezellig.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

 De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld

Tijdloos thema vereist

Om een verhaal klassiek te maken, moet het opgebouwd zijn rond een tijdloos thema. Mary Shelley deed het bewust met Frankenstein (1818), wat zij begon met een citaat uit Paradise lost (1667) van John Milton:
Did I request thee, my maker, from my clay
to mould me man? Did I solicit thee
From darkness to promote me?
In het geval van Frankenstein eist het monster van zijn schepper een vrouw om zijn eenzaamheid weg te nemen. De maker vindt één monster al genoeg en weigert een tweede te maken. 

Strange case
Robert Stevenson produceerde twee klassiekers, Treasure Island (1883) over het vinden van een schat en The strange case of Dr Jekyll en Mr Hyde (1886) over het kwade in de mens. Charles Dumas schreef Drie musketiers (1844) over vriendschap en De graaf van Monte Cristo (1845) over wraakzucht. De hoofdpersoon wordt na zijn verloving valselijk beschuldigd door een rivaal en gevangen gezet. Als hij na veertien jaar vrijkomt, wil hij maar één ding: wraak nemen. Gelukkig vertelt een stervende medegevangene hem over een schat op het eilandje Monte Cristo, zodat hij ruime financiële middelen heeft om zijn doel te bereiken.

Beetje ertussenin
De Russische schrijver Ivan Gontsjarov creëerde met Oblomov (1858) het tegendeel van Dumas’ Edmond Dantés. Die streeft monomaan naar zijn doel, terwijl Ilja Oblomov zich van alles voorneemt en volstrekt niets doet.
De meesten van ons staan qua doelgericht handelen tussen Oblomov en Dantés in. Ik zelf heb mijn best gedaan om schrijver te worden, maar er niet alles aan opgeofferd. Ik wilde een vast inkomen, een partner en kinderen. Inderdaad heb ik twee romans geschreven, waarvan de Rivierenbuurtthriller In de schaduw van de Wolkenkrabber samen met mijn researcher Cécile Sanders. Een kleine promotie heb ik alleen geschreven en gaat over een oudere bankmedewerker, geen Dantés en ook geen Oblomov. Geen tijdloos thema, veroudering, want vroeger werden mensen niet oud. Een klassieker zal het niet worden.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

 De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld

Zijn we te lang Warmduscher geweest?

Sinds de Russische bezetting van de Krim ontaard is in een grootschalige oorlog in Oekraïne vragen de Duitsers zich af of ze niet meteen in 2014 Poetin hadden moeten stoppen. Zijn Angela Merkel en consorten watjes geweest, slappe Warmduscher in plaats van fiere Kaltduscher? Intussen lijkt er meer op het spel te staan dan de dagelijkse warme douche, die we toch al ingekort hadden voor het milieu.

Geruststellend
De autoriteiten zijn geruststellend over Poetins roebels-voor-gasplan, maar dat waren ze ook over de toenemende inflatie. Daarmee zou het wel loslopen, verzekerde onze eigen bankbaas Klaas Knot ons nog een paar maanden geleden. Intussen ligt de geldontwaarding boven de 10% en bedraagt ons koopkrachtverlies honderden euro’s per maand. Elke maand weer, want het lijkt me sterk dat alles weer goedkoper wordt als Rusland en Oekraïne vrede sluiten.

Oliepitjes
Staat ons een nieuwe hongerwinter te wachten? De ex van homoschrijver Gerard Reve, dichteres Hanny Michaelis, noteerde in 1944/45 wat ze uit het raam zag: ”In een paar huizen zie je het vage lichtschijnsel van kaarsen of oliepitjes flikkeren, maar de meesten zitten in het donker. We tuimelen van de 'verheven' hoogte van de 20e eeuw pardoes in de diepe afgronden van de middeleeuwen.” Toen waren de mensen gewend aan ontberingen, zoals duisternis, koude en gebrek aan voedsel.
Zo erg als toen zal het niet worden, maar we zullen verarmen en met weemoed terugdenken aan onze vroegere overvloed. Toen we iedere ochtend onder de warme douche stapten en er zolang bleven staan als ons milieubewustzijn toestond. Gas was er genoeg.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

 De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld