donderdag 21 juni 2018

Over het hondje op de Nachtwacht en Diederiks droom

Wat is de functie van het hondje op de Nachtwacht van Rembrandt? Waarom rijdt in de Deens-Zweedse politieserie The Bridge rechercheur Saga Norèn in een exclusieve Porsche? Die vragen kwamen bij me op toen ik in mijn roman Te grijs een nieuw hoofdstuk zocht om te publiceren. Het gaat om hoofdstukken die essentieel zijn voor het verhaal. Ik stuitte bij het zoeken echter op een scène waarvan ik de betekenis niet ken. Wel vonden veel meelezers het stuk erg leuk. Het beschrijft een droom van hoofdpersoon Diederik, als zijn vrouw naar Rome is vertrokken en hij alleen in het nieuwe, brede bed ligt.
De lezer mag oordelen over de relevantie van de scène, ik zelf zie haar niet. Volgens W.F. Hermans (De donkere kamer van Damocles,1963) is dat een ernstige zaak: “er valt geen mus van het dak, zonder dat het een vervolg heeft”. Ontbreekt dat vervolg, dan moet je de passage schrappen.


Marktplaats en Kwikfit
Ik trek die uitspraak door naar andere media. De Porsche Carrera van Saga Norèn heeft een vanaf-prijs van 108.755 euro. Van haar salaris kan ze dat onmogelijk betalen. Een tweedehandsje is natuurlijk goedkoper. Op Marktplaats vind je al een Carrera voor 24.900 euro en dat is nog wel een “zeer propere en goed onderhouden wagen in nieuwstaat”. Een ouder model, maar dat is de olijfgroene bolide van Saga ook.
De onderhoudskosten zijn echter hoog. Ik acht onze Zweedse rechercheur zeer wel in staat om in haar leren broek onder de auto te kruipen en zelf olie te verversen. Probleem is dat ook een Porsche wel eens een nieuwe uitlaat nodig heeft en die vind je niet bij de Kwikfit.
De makers van The Bridge lossen het aankoopprobleem op, door Saga de auto bij een weddenschap te laten winnen. Hoe ze de garagekosten betaalt, blijft onduidelijk. Volgens mij heeft ze alleen een Porsche gekregen om de vele rijscènes op te leuken. Die zijn onvermijdelijk, want de serie gaat over samenwerking tussen de politie van Kopenhagen en Malmö en The bridge verbindt beide steden.
  
Keuzehond(en)
Hetzelfde idee heb ik bij het hondje op de Nachtwacht: het vrolijkt het schilderij op. Het is waar dat op de meeste schuttersstukken één hond voorkomt, dat was de conventie. De Nachtwacht is echter een onconventioneel schuttersstuk. Sommige schilders lieten de hond weg. Er is ook minstens één stuk waarop meerdere honden voorkomen, dus de schilder had een keus. De meeste kunstenaars vonden een hond leuk en hun opdrachtgevers ook. Ik denk dat mutatis mutandis hetzelfde geldt voor Diederiks droom. Ook als die geen duidelijk vervolg krijgt, handhaaf ik hem – als de lezer hem leuk vindt.
  
Diederiks droom
Hij valt in slaap en wordt in een droom gezogen. Hij staat in het gangpad van een ouderwetse trein, Claudia en hij gaan naar Rome. Hij moet verschrikkelijk naar de wc en draait het raampje open om naar buiten te plassen. Het is hoog, maar hij kan op zijn koffertje staan. Dan komt er een conducteur met pet en leren schoudertas, gewichtig, maar niet onvriendelijk. Hij wijst op een bordje onder het raam. E pericoloso sporgersi staat er en eronder Nicht hinauslehnen.
“Pericoloso,” zegt de conducteur en wijst nu naar Diederiks kruis. Die ontdekt nu pas dat hij alleen een T-shirt aan heeft van de B-bank. Sta sterk met B-bank, luidt de tekst. B-bank, de beste bank. Onder het T-shirt steekt zijn lul stijf naar voren.
De conducteur wijst naar de voorbijflitsende palen vlak buiten het raampje.
“Pericoloso. Lullo kaputt.”
Hij maakt een afkappend gebaar. Diederik protesteert.
“Ma tutti gabinetti sono chiusi.”
Het komt er vloeiend uit, maar er is iets mis met de grammatica, dat beseft hij zelfs in zijn droom. Alle wc’s zijn gesloten, hij heeft geen keus. Hij wil het raampje verder opendraaien maar de conducteur pakt dreigend de tang waarmee hij kaartjes knipt.
“Divieto,” zegt hij en wijst naar Diederiks kruis. Ineens herkent hij in de conducteur de leraar klassieke talen waar Claudia het zo goed mee kan vinden. Diederik vlucht weg, door verschillende rijtuigen, tot een hand hem stevig bij de lul grijpt. Het is Claudia. Hij komt onmiddellijk klaar, ze zegt nog iets, maar dat verstaat hij niet, omdat hij wakker wordt. Zijn buik is vochtig en plakkerig. Het is niet alleen een droom geweest.

Het reactieveld onder dit blog komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld. Je kunt me natuurlijk mailen op michiel.nooren@outlook.com

Geen opmerkingen:

Een reactie posten