Het klassieke beeld van de overlevingsmodus zag ik in Skammen (1968) van de Zweedse regisseur Ingmar Bergman. Het was midden in de Koude Oorlog en de film ging over een inval van de Sovjets in het toen neutrale Zweden. Terwijl Bergmans lievelingsactrice Liv Ullman vóór de invasie de depressieve collega Max von Sydov tot actie moest brengen, blijkt Max in een overlevingssituatie plotseling actief en effectief, terwijl Liv volledig de kluts kwijt is.
Bergmans rolprent was al een paar jaar oud, want ik zag hem in het kader van een studentenabonnement, waarbij de ene week zwart-witfilms (zoals Skammen) werden vertoond en de andere week classics in Technicolor zoals Gone with the wind. De kleurenfilms werden vertoond in de grootste bioscoopzaal van Leiden. Voor de meer avantgardistische zwart-witfilms volstond een klein theatertje dan allang in de strijd met kleuren-tv en videotheek ten onder is gegaan.
Ik herinner me Skammen (Schande) wegens
het klassieke onderwerp – en de scène waarin Liv in een flanellen streepjespyjamabroek
aan de wasbak haar nek wast. Discreet, schuin vanachter gefilmd, is het toch de
meest erotische filmscène die ik ken, maar dit terzijde. In de literatuur beschrijft
de Afrikaner detectiveschrijver Deon Meyer (Donderdrif
2021, 13 uur 2012) heel bekwaam personen
die langdurig in de overlevingsstand opereren.
Grijze
wereld
Een klassiek gegeven, die
overgang in de overlevingsstand. Ik dacht waarschijnlijk aan Skammen omdat ik zelf poog te overleven
als sociaal wezen. Met de e-bookeditie van Eenkleine promotie sluit ik het romanproject af. De laatste loodjes wegen
echter zwaar door mijn incompetentie, een Chinees computervirus en geklungel
van IT-adviseurs. Met profetische blik beschrijf ik mijn stemming in In de schaduw van de Wolkenkrabber.
In deze literaire thriller van Cécile Sanders en ondergetekende passeren twee
hoofdpersonen de Amsterdamse RAI, waar de Dag van het Aandeel wordt gehouden.
Aangezien er net een vernietigende beurskrach heeft plaatsgevonden, hebben de berooide
bezoekers weinig reden tot vreugde en dan komt het:
De in en uitlopende heren hadden de valse
opgewektheid van deportado’s, die elke hoop op ontsnapping hadden opgegeven en
nu een zekere lichtheid van gemoed veinsden om de situatie draaglijk te houden.
Dat is precies mijn overlevingsmodus: zonder klacht en hoop ploeter ik
verder. Zonder de erotiek van Liv en de effectiviteit van Max. En zonder het
zwart-wit van hun regisseur, want ik overleef in een grijze wereld.
Met dank aan Cécile Sanders (research)
en Angeline Jansen (eindredactie)
De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld
Geen opmerkingen:
Een reactie posten