Veel debutanten pieken vroeg

Stel, je vader is advocaat, je buurjongen de toekomstige schrijver Truman Capote, met wie je vriendschap sluit. Je kunt goed leren en gaat zelfs een jaar naar het Britse Oxford, voor je verhuist naar New York, waar het allemaal gebeurt. Je wilt schrijven en in 1960, op je 34-ste, debuteer je met To kill a mocking bird. De roman wordt bekroond en verfilmd en vertaald, onder meer in het Nederlands (Spaar de spotvogel). Vervolgens komt er niets meer uit je handen. Wanneer je eerste manuscript Go set a watchman in 2015 alsnog verschijnt, ben je blind, doof en seniel. Zo verging het Harper Lee.

Windy heights
Een nog beroemdere Amerikaanse schrijfster was Margaret Mitchell. Op 36-jarige leeftijd vestigde zij met haar debuut Gone with the wind (1936) haar reputatie als auteur. De roman over een plantagehoudster in de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-65) werd een wereldwijd succes, net als de daarop gebaseerde speelfilm. Toen ze op haar 49-ste door een auto werd overreden, was dit haar enige publicatie. Was ze te druk met huishouden of flirtte ze teveel? Hoe dan ook, ze hield het bij één boek, in navolging van de Britse debutanten Charlotte Brönte (Jane Eyre,1847) en haar zus Emily (Wuthering heights, 1847). Hoewel beiden jong stierven, zouden ze nog voldoende tijd hebben gehad voor een tweede roman, maar dat kwam er niet.

Inspiratie gezocht
Wellicht heeft een schrijver maar een beperkte inspiratiebron. De Brönte-zusjes vonden haar dicht bij huis, net als de Noor Karl Ove Knausgard. Die hield het niet bij één meesterwerk, maar vond lezers voor zijn zesdelige autobiografische cyclus Min kamp (2009-2011). Later schreef hij nog vier Seizoenenboeken rond zijn dochter. Knausgard haalt de inspiratie van om zich heen en aanvaardt dat hij vrienden en familie schoffeert doordat hij hen herkenbaar en zelfs met hun naam opvoert.
Wat is het alternatief? Van de zeer productieve Brit Summerset Maugham (o.a. Of human bondage, 1915) is bekend dat hij altijd op jacht was naar verhalen. Dat is geen wonder: naast romans schreef hij 32 toneelstukken en die moesten niet teveel op elkaar lijken. Hij had input nodig en hij beperkte de sociale schade door de informatie niet, wel of “verkeerd” te gebruiken.

Herkenbaar superieur
Het blijft moeilijk om je eigen succes te overtreffen. Je moet herkenbaar blijven zonder jezelf te herhalen en tegelijk originele verhalen vertellen. Je hebt je ingeleefd in je eerste verhaal. Met welk onderwerp ben je daartoe weer in staat? De verwachtingen zijn groot en beperken je denken. Eigenlijk moet je na je glorieuze debuut de pen wegleggen. Meteen en voorgoed.

Met dank aan Cécile Sanders (research) en Angeline Jansen (eindredactie)

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw naam geplaatst