vrijdag 10 september 2021

Na KZ-bordeel weet ik genoeg

Het bordeel voor gevangenen in het Nazi-kamp Buchenwald zal me blijven achtervolgen. Zo levert elk boek, elke film en elk aandenken aan die tijd mij kennis op die me belast. Om precies die reden heb ik een decennium geleden W.L. Shirers standaardwerk The rise and fall of the Third Reich (1959) terzijde gelegd bij het hoofdstuk over medische proeven op gevangenen. Ik las gruwelijke details en wist dat er nog meer zouden komen, die niets zouden toevoegen aan mijn inzichten, maar me levenslang zouden kwellen.

Anne van het plein
Na het dichtslaan van Shirer heb ik toch nog een boek over WOII gelezen, namelijk Anne Frank was niet alleen. Het Merwedeplein 1933-1945 van Rian Verhoeven (2019). Het Merwedeplein is om de hoek en het boek was een verjaardagscadeau, vandaar. Verhoeven beschrijft hoe welvarende Joodse Duitsers zich aan het plein vestigden om aan de antisemitische politiek van hun geboorteland te ontkomen. Naarmate Nazi-Duitsland het ene na het andere buurland inlijfde, verminderde het gevoel dat het neutrale Nederland veilig was. Otto Frank probeerde in Engeland een bedrijf op te zetten. Dat mislukte en toen de Nazi’s Nederland binnenvielen, zaten hij en andere nieuwe Nederlanders aan het plein in de val. Ze wisten in grote lijnen wat hen te wachten stond, maar waren machteloos tegen de elkaar opvolgende maatregelen. De beklemming van die lange periode was niet tot mij doorgedrongen en zo leverde dit boek opnieuw nutteloze, maar belastende kennis op.

Mahnmal bij Dodenweg
Het bezoek aan Buchenwald kwam voort uit het plan om één Konzentrationslager (KZ) te bekijken. Op de weg van de camping naar Weimar passeerden we steeds een Mahnmal van het kamp, dus het lag voor de hand de Dodenweg naar het kamp in te slaan.
Langs de keurige en nog altijd bewoonde flats van de bewakers kwam je bij de poort van het KZ en een gedeelte van de omheining. Dit stukje maakte duidelijk waarom er nooit iemand is ontsnapt. Wel kwamen sommige gedetineerden na een paar jaar vrij, want Buchenwald was een strafkamp, onder andere voor tegenstanders van Hitler en – na de Duitse nederlaag – van Stalin. Of in de Russische periode het bordeel nog bestond, weet ik niet. Onder de Nazi’s was het een instelling om coöperatieve gevangenen te belonen en om geld te verdienen, want de gedetineerden moesten betalen en de prostituees deden hun werk gratis.

Ooit succesvol
Het bestaan van het bordeel, waarvan alleen het stenen fundament over is, leidt tot de vraag, hoe het mogelijk was dat ten onrechte gedetineerden hun gerief haalden bij hun lotgenoten. De bezoekers waren slachtoffer, maar ook dader.
Zo bracht dit bezoek een nieuw aspect van de Naziterreur aan het licht dat mij de rest van mijn leven zal achtervolgen. Er valt ongetwijfeld nog veel te leren over de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog, maar ik, ik weet genoeg.

De simpelste manier om te reageren is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld

  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten