vrijdag 9 februari 2018

Heftige reactie op wat ik niet schrijf

Een schrijver krijgt vaak reacties op wat hij niet geschreven heeft. Zelf wekte ik vorige maand bij lezers emotionele verontwaardiging op met het blog Meeslepend verhaal over saaie vorstin. Ik noemde de Britse koningin Elisabeth II “niet bijster snugger, laag geschoold en zonder veel warmte of charme.” Sommige lezers – fans van de serie - vonden dat lullig van me. “Natuurlijk was ze saai, maar ze was erg plichtgetrouw,” legde een van de critici uit. Op dat laatste had ik expliciet gewezen. Mijn critici ontkenden de feiten niet en reageerden op iets anders dan waar het blog over ging. Dat uitte bewondering voor de makers van de Netflix-serie The crown die uit een beleidsmatig zwak koningschap een spannend verhaal distilleerden over een sympathieke vrouw.


Juridisch schrijven
In mijn vorige leven was een van mijn taken om het publiek te laten reageren op wat niet in de tekst stond. In toespraken van de topman moest ik een bemoedigend beeld schetsen van angstwekkende ontwikkelingen, zonder onwaarheden te vertellen. Een lidwoord kan alle verschil maken. De verliezen zullen afnemen is een harde belofte. Verliezen zullen afnemen is veel vrijblijvender. In een groot concern is er altijd een activiteit te vinden die beter loopt. Ik was goed in het scheppen van misverstanden, maar het is me volstrekt duidelijk dat ik ze niet kan voorkomen. Ook al omdat de normen veranderen en woorden en gebeurtenissen een andere betekenis krijgen.
 
Meisje van 12
Iemand mailde mij als voorbeeld van dit laatste Vladimir Nabokovs roman Lolita(1955) over de verhouding van een volwassen man met een meisje van twaalf. Op dit moment zou de schrijver als pedofiel aan de schandpaal worden genageld. Eertijds, aldus mijn zegsvrouw, was de schrijver zich van geen kwaad bewust, hij schreef een wat ongewoon liefdesverhaal.
Ik betwijfel dat en wel aan de hand van de eerste zin. Lolita, light of my life, klinkt onschuldig genoeg, maar dan wordt het echt provocerend: fire of my loins. De tweede zin begint bovendien met My sin. Ik wil Nabokov niet in de hoek zetten bij Woody Allen, maar hij wist dat hij met vuur speelde.
 
Verliefde directrice
In Te grijs komt ook een riskante scène voor. Claudia, de vrouw van de hoofdpersoon, is leraar op een middelbare school. All hell breaks loose als bekend wordt dat de directrice een verhouding heeft met een 17-jarige leerling. In een gesprek met echtgenoot Diederik vraagt  Claudia begrip voor deze misstap. De jongen had problemen, de vrijgezelle directrice voerde diepe gesprekken met hem, bij haar thuis. 
“En zo is het gekomen,” legt Claudia uit na een turbulente schooldag. “Het is ook een aantrekkelijke jongen, heel volwassen al. Ik heb hem in de klas gehad en tijdens de les kon hij zo naar me kijken met die bruine ogen en dan voelde ik me toch, hoe zal ik het zeggen…”
“Zeg het maar niet,” zegt Diederik. “Ik hoef je geheime passies niet te kennen.”
Claudia’s gezicht betrekt.
“Wat een flauwe opmerking. Ik vertel je iets heel intiems.”

 
Het reactieveld onder dit blog komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Jouw naam komt dan in het reactieveld. Je kunt me natuurlijk mailen op michiel.nooren@outlook.com

 

2 opmerkingen:

  1. 'Ik vind het lullig van je' en 'wat een flauwe opmerking' zijn beide emotioneel geladen reacties. Wilde de schrijver lullig doen, of wilde de hoofdpersoon flauw zijn? Zo niet, dan hebben ze zich of onnauwkeurig uitgedrukt, of heeft de lezer het verkeerd begrepen. Het lijkt me geen kwestie van veranderende normen. Succes maar weer!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. De schrijver wil laten hoe de intimiteit tussen de echtelieden teloor gaat. Claudia voelt zich afgewezen met haar bekentenis en zegt dat ook. Dat is een emotionele reactie en volgens mij heel begrijpelijk. Het feit dat ze haar gevoelens wil uiten,kan wijzen op een veranderende manier om over deze ontoelaatbare zaken te praten.

    BeantwoordenVerwijderen