De pen is een wapen, schrijven is imperialisme

Ik heb nu twee derde van mijn tekst in klad gereed, maar zoek nog naar de juiste strategie. Ik schrijf iedere werkdag een fikse portie nieuwe kladtekst, fatsoeneer oude fragmenten aan de hand van commentaar van de meellezers en plan nieuwe scenes. Het is me intussen niet meer duidelijk in welke fase van het proces ik me bevindt en welke de fases van het proces moeten zijn. Een boek, voor twee euro gekocht in een kringloopwinkel, gaf me meer inzicht.

Plannen vaak vaag
Het was niet een van de talrijke gidsen voor het schrijverschap, maar een historische studie: Europa’s koloniale eeuw van mijn oude hoogleraar Henk Wesseling. Met scherpzinnigheid en humor beschrijft hij hoe de westerse landen en Japan in een paar decennia van de negentiende eeuw grote delen van de Derde Wereld annexeerden.
Het begon meestal met een grove afbakening van het gebied en een vaag plan van aanpak. Vervolgens bezette de koloniale macht een aantal strategische locaties. Vandaaruit verkenden troepen het gebied en ontsloten het. In laatste fase bedachten de bezetters een hiërarchisch structuur en voerden die in. Zo veranderde een vrij willekeurige verzameling landschappen en volkeren in een keurige kolonie.

Rommelige verzamelingen
Het viel me op hoeveel deze fases lijken op het schrijven van een boek. Eerst is er de definitie van het terrein en wat de schrijver daarmee wil. In mijn geval wil ik een roman schrijven over een 60-jarige man uit de Nederlandse middenklasse. Dan komt de bezetting van strategische punten: de synopsis met de ankerpunten van de verhaallijn. Hierop volgt de ontsluiting van het gebied door het beschrijven ervan in kladtekst. De afsluitende fase is die van de organisatie van de tekst met alle personages en hun acties op verschillende locaties in een hiërarchie van hoofdstukken. Op die manier verandert een rommelige verzameling tekst in een helder en goed leesbaar verhaal.

Schrijven
Het zou efficiënter zijn om al in een vroeg stadium een hiërarchische structuur te bedenken en daar vervolgens de nieuwe tekst in onder te brengen. Het is mij niet gelukt. Ik wist onvoldoende van mijn werkterrein en ben het nu al schrijvend aan het ontsluiten. Deze fase is onvermijdelijk en kan niet worden overgeslagen. Dit te aanvaarden, heb ik geleerd van de geschiedenis. Zo zie je: de pen is een wapen en schrijven een (onschuldige) vorm van imperialisme.

Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld. Het reactieveld komt tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen. Probleem met plaatsing? Klik de klaplijst achter Reageer als open en klik op Naam/URL. Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. Alleen je naam komt in het reactieveld.