Het begint bij meer en meer mensen te dagen dat er een diepe
en langdurige recessie aankomt. De overheid geeft geld uit alsof er geen morgen
bestaat, maar tegelijk rijzen de prijzen de pan uit, zodat de koopkracht per
saldo daalt. De caféterrassen zitten vol, maar hoelang zullen de mensen de rekening
nog kunnen en willen betalen? Het eigen huis daalt in waarde en hoewel het een non-cash
item is, voelt het als verarming.
De volledige werkgelegenheid kan zó omslaan in werkeloosheid, mede doordat veel
mensen een nulurencontract hebben of zzp’er zijn. Wij kunnen ons dat nog niet
voorstellen en daarin ligt waarschijnlijk de oorzaak van de boom to bust-beweging
waarbij onredelijk optimisme verandert in onredelijke somberheid.
Voedsel overtollig
De conjunctuurbeweging is een kenmerk van het kapitalisme en bestaat dus
sinds de negentiende eeuw. De Grote Depressie van de jaren dertig is in 1934 onder
andere beschreven door de Amerikaanse Josephine Johnson, die haar roman Now
in November begint met de constatering dat “nothing is really finished and
left behind forever”. Waarom de mais van haar vader jaar op jaar te weinig opbrengt
om de lening van de bank af te betalen, is onduidelijk. Wel is duidelijk dat andijvie
meer oplevert, maar daar wil paps niet aan. Hij plant opnieuw mais en verwacht die
eindelijk voor een normale prijs te kunnen verkopen.
John Steinbeck uit in The grapes of wrath zijn verontwaardiging over het
lot van de uit Oklahoma verdreven boertjes die in Californië honger lijden, terwijl
voedsel als onverkoopbaar wordt vernietigd. Wat er aan de hand is, weet hij
niet en de crisis was al tien jaar bezig toen The grapes verscheen. Ook
in dit boek past de vader zich niet aan de nieuwe situatie aan: hij is
nutteloos.
Blije yuppen
Van recenter datum zijn Die Glücklichen (2015) van Kristine Bilkau
over een celliste en een dagbladjournalist. Zij zijn gelukkig in hun
yuppenbuurt, tot zij vervangen wordt door een computer en hij na de verkoop van
zijn krant zijn baan dreigt te verliezen. Dat heeft zijn weerslag op hun
relatie, hoewel zij niet door honger of kou bedreigd worden. Het is alleen hun
gerieflijke bestaan dat op de tocht staat. Zij konden de problemen voorzien,
maar wilden dat niet. Net als nu.
Met dank aan Cécile Sanders
(research) en Angeline Jansen (eindredactie)
De simpelste manier om te reageren
is via facebook of michiel.nooren@outlook.com. Onder dit blog komt het
reactieveld tevoorschijn als je klikt op Opmerkingen.
Klik de klaplijst achter Reageer
als open en klik op Naam/URL.
Voer je naam in en als URL: www.mn.nl. De reactie wordt dan onder jouw
naam geplaatst
Geen opmerkingen:
Een reactie posten